Στο βιβλίο ‘Τραγουδώ εγώ και το βουνό χορεύει’ (εκδόσεις ΙΚΑΡΟΣ, μετάφραση Μαρία Παλαιολόγου), η Καταλανή συγγραφέας Ιρένε Σολά (Irene Solà, 1990 -),αφηγείται με μοναδικό τρόπο μια ιστορία για τη ζωή και το θάνατο, μια ιστορία στην οποία οι άνθρωποι και η φύση συνυπάρχουν και επιβιώνουν με αλληλένδετους και αλληλεξαρτώμενους τρόπους. Ένα ψηλό βουνό, σύνορο δύο χωρών, που κρατά στη μνήμη του αιώνες αγώνων για ανεξαρτησία, διωγμούς και αδελφοκτόνους πολέμους, είναι το κατάλληλο σκηνικό για να αφήσει ελεύθερη τη φαντασία και το συναίσθημά της η συγγραφέας  και να αφηγηθεί τις ιστορίες και τη μαγεία που αυτό το βουνό κουβαλάει από παλιά.

Στο άγριο τοπίο των Καταλανικών Πυρηναίων που τα φυσικά φαινόμενα καθορίζουν τη μοίρα των ανθρώπων, αντανακλώντας με απροσδόκητη αρμονία τη μνήμη, την ιστορία, την παράδοση, η φύση δεν είναι απλώς το σκηνικό, αλλά ο βασικός χαρακτήρας.

Η Σολά  εμπιστεύεται την ιστορία της στα σύννεφα, στα μανιτάρια, στα ζώα του δάσους, στα φαντάσματα και τα ξωτικά. Μαύρα σύννεφα, που εγκυμονούν μια καταιγίδα μιλούν σαν χορός σε αρχαία τραγωδία που πρέπει να ενημερώσει τον θεατή για τον τόπο του δράματος που θα αφηγηθεί. Η καταιγίδα έρχεται και ένας κεραυνός σκοτώνει τον Ντομένεκ, έναν άντρα που βρέθηκε στο βουνό για να προβάρει στίχους, ‘να δει τι γεύση είχαν και πώς ακούγονταν κι επειδή, όταν κάποιος είναι μόνος του, δεν χρειάζεται να λέει τους στίχους χαμηλόφωνα’. Μάγισσες του δάσους τρέχουν στα βρεγμένα από τη βροχή μονοπάτια, παρατηρούν τον νεκρό άνθρωπο, παίρνουν τα μανιτάρια που είχε μαζέψει και φεύγουν γελώντας. Μανιτάρια τρομπέτες τραγουδούν για το δάσος, τις ιστορίες και τη μαγεία του, που δεν ξεχνιούνται ποτέ. Ένα ζαρκάδι τρέχει, τρέχει, τρέχει για να ξεφύγει από τους εισβολείς και τον ήχο της σφαίρας, τρέχει για να βρει ασφάλεια, τρέχει μακριά από τον φόβο. Φαντάσματα και ξωτικά του νερού τριγυρίζουν στα μονοπάτια και τα ρυάκια του βουνού παρατηρώντας τη φύση, κουβαλώντας μνήμες από παλιά και διεκδικώντας το χώρο τους στις ζωές των κατοίκων. Ένας τουρίστας επισκέπτεται την περιοχή και την προβάλλει  κάτω από τη δική του αποστασιοποιημένη ματιά.

Ο Ντομένεκ αφήνει πίσω του τη γυναίκα του και δύο παιδιά, τη Μία και τον Ιλάρι. Χρόνια αργότερα ο Ζάουμε, ο γιός των γιγάντων, σκοτώνει κατά λάθος τον Ιλάρι που το φάντασμά του περιπλανιέται στο βουνό απαγγέλοντας ‘Τραγουδώ στην πλαγιά, στην κορυφή, στο λιβάδι, στις τσουκνίδες, στο βαθυκόκκινο τριαντάφυλλο, στη βατομουριά […] Σαν Θεός δημιουργός ζώων και φυτών. Τραγουδώ εγώ και το βουνό χορεύει.’

Τα σπίτια στο δάσος είναι διάσπαρτα και οι κάτοικοι έχουν επάνω τους έντονα τα σημάδια από πολέμους, διωγμούς και φόβο. Ανάμεσά τους ποιητές, γίγαντες, και ραβδοσκόποι ενωμένοι από τους μύθους και τις αναμνήσεις του κοινού παρελθόντος τους. Πατέρες και παιδιά, αδελφοί και αδελφές, ποιητές και ζαρκάδια, γυναίκες του νερού, σκυλιά και αρκούδες, φαντάσματα και σύννεφα, ακόμη και τα έγκατα του βουνού, μιλούν για τη ζωή, τα όνειρα κα τις προσδοκίες που κόπηκαν απότομα και παρασύρθηκαν από τη μοίρα, για τους φόβους που έγιναν βεβαιότητα, για το πένθος. Ζωντανεύουν τους θρύλους και τις ιστορίες που κληρονόμησαν και κουβαλούν με πείσμα, παλεύοντας για τη συνέχεια της ζωής  και την επιβίωση.

Οι ανθρώπινοι χαρακτήρες μερικές φορές μοιάζουν αρχετυπικοί. Οι άνδρες περιγράφονται συχνά ως προς το μέγεθος ή την ωμή δύναμή τους. Ο Ζάουμε είναι ‘ο γίγαντας’ και ‘η αρκούδα’ και μεγάλωσε ακόμα πιο ψηλά στο βουνό ενώ οι γυναικείοι χαρακτήρες παραπέμπουν στις θεές της γονιμότητας με τα βαριά, ακαταμάχητα πόδια τους και τον ρόλο τους στη δημιουργία της ζωής. 

Οι μνήμες του εμφυλίου δεν είναι μακρινές και τα απομεινάρια αυτού του πολέμου, είτε πρόκειται για παλιές χειροβομβίδες θαμμένες σε ένα χωράφι, είτε για αναμνήσεις ζώντων ή φαντασμάτων, μπλέκονται με τις ιστορίες της νέας γενιάς που φαίνεται να καλωσορίζει τη συγχώρεση αλλά όχι και τη λήθη.

Σε κάθε ένα από τα κεφάλαια είναι αδύνατον να μην θαυμάσει κανείς τον λυρισμό, τη σύνθεση και το αφηγηματικό ταλέντο της Σολά σ’ αυτό τον χορό της φαντασίας. Η φυσικότητα με την οποία οι ζώντες χαρακτήρες αποδέχονται τη συνύπαρξη με τα φαντάσματα, τις μάγισσες και τα ξωτικά του νερού κάνει την όλη ιστορία να λειτουργεί χωρίς κανένα πρόβλημα και ο αναγνώστης αποδέχεται το παιχνίδι με το υπερφυσικό χωρίς να το αμφισβητήσει ούτε στιγμή. 

Το βιβλίο της  Ιρένε Σολά  ‘Τραγουδώ εγώ και το βουνό χορεύει’ έχει βραβευτεί με το Ευρωπαϊκό βραβείο Λογοτεχνίας (2020), το Βραβείο Μυθιστορήματος ANAGRAMA (2019), το Βραβείο NUVO (2019) και το Βραβείο CALAMO (2019).

‘Η ιστορία του ενός είναι η ιστορία όλων. Γιατί το δάσος είναι από αυτά που δεν μπορούν να πεθάνουν. Που δεν θέλουν να πεθάνουν. Που δεν θα πεθάνουν γιατί όλα τα ξέρουν. Γιατί όλα τα μεταδίδουν. Όλα όσα πρέπει να μαθευτούν. Όλα όσα πρέπει να μεταδοθούν. Όλα όσα υπάρχουν.’