‘Ο δικός της καθρέφτης’, το τρίτο βιβλίο της Γεωργίας Συλλαίου, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ το 2022 και όπως και το προηγούμενο βιβλίο της ‘Εκεί κάτω στον ουρανό’ (εκδ. ΠΟΛΙΣ, 2018) είναι ένα προσεγμένο ψυχογράφημα. Μια ιστορία για την κακοποίηση και την ενδοοικογενειακή βία (ένα θέμα διαχρονικό που δυστυχώς αναδείχθηκε σε μεγάλο βαθμό τον τελευταίο καιρό), αλλά και για τις διαφορετικές πλευρές της αλήθειας. Το πώς δηλαδή προσλαμβάνει ο καθένας ένα τραυματικό γεγονός, ποια δικά του στοιχεία επηρεάζει και πώς, και αν, είναι δυνατόν να επουλωθούν οι πληγές.

Δύο αδελφές, η μία στην Ιταλία η άλλη ποιος ξέρει πού, ζωντανεύουν μέσα από εναλλασσόμενες αφηγήσεις τα γεγονότα που καθόρισαν την πορεία τους. Ξαναφέρνουν στη μνήμη τους εικόνες και συναισθήματα από τα παιδικά και τα νεανικά τους χρόνια και κοιτούν μέσα τους προσπαθώντας να φωτίσουν τα σκοτάδια τους, να καταλάβουν και να αναλύσουν το τραύμα και τις συνέπειές του στις ζωές τους.

Η Ερμιόνη και η Στέλλα ζουν στην Αλεξανδρούπολη την πόλη των δύο ‘φ’, των φαντάρων και των φαντασμάτων, σ’ ένα σπίτι με κεραμίδια και μια φλαμουριά στον κήπο. Απέναντι από το σπίτι τους βρίσκεται το σπίτι των θείων τους και της ξαδέρφης τους της Νόρας. Όταν οι γονείς των δύο κοριτσιών σκοτώνονται σε κάποιο ατύχημα, την επιμέλειά τους αναλαμβάνουν οι γονείς της Νόρας· ο αυταρχικός, θείος Αντρέας και η άβουλη θεία Ζωή. Ο θείος Αντρέας ζητάει από τις δύο αδελφές να μετακομίσουν στο σπίτι του αλλά μετά τη σθεναρή άρνηση της  Ερμιόνης – που υποκινήθηκε ανεξήγητα από τη Νόρα – τα δύο κορίτσια παραμένουν στο σπίτι τους και στη φροντίδα μιας γυναίκας, που αποκαλούν Ρωσίδα.

Η Ερμιόνη όσο μεγαλώνει παραμένει κλεισμένη στον εαυτό της, απόμακρη, ενώ βασανίζεται τόσο από τον θάνατο των γονιών της όσο και  από την προτίμηση της Νόρας για τη μικρή της αδελφή. Απομακρύνεται από τη Στέλλα, φαινομενικά λόγω της ζήλειας της για την απλόχερη προστασία και προτίμηση που της πρόσφερε η Νόρα, ενώ επιδιώκει από νωρίς την απομάκρυνση και από το περιβάλλον του σπιτιού και της πόλης. Η Στέλλα από την άλλη, η μικρότερη σε ηλικία από την τριάδα των κοριτσιών, ήταν πάντα ένα πρόσχαρο παιδί, που μεγάλωσε προσκολλημένο στη Νόρα.

Η τρίτη της παρέας, η Νόρα αποκαλύπτεται στον αναγνώστη μέσα από τις αναδρομές των δύο άλλων κοριτσιών. Η Νόρα με τον υψηλό δείκτη ευφυίας,  που δεν ανέχεται να την αγγίζουν, που στέκεται ατρόμητη μπροστά στον βίαιο πατέρα της, που επιβάλει τις αποφάσεις της στις ξαδέρφες της, η Νόρα, η τιμωρός με το βαθύ τραύμα!

‘Στο σπίτι υπάρχουν καθρέφτες σε κάθε δωμάτιο · στην αρχή με ενοχλούσαν αλλά σταδιακά κατάφερα να ξεπεράσω αυτή την απέχθεια. Πάντως, αποφεύγω να κοιτάζομαι σε καθρέφτες. Δεν με απωθεί η εικόνα του προσώπου μου, αλλά μου προκαλούν δυσφορία η αντανάκλαση των φθαρμένων επίπλων και τα παιχνίδια του φωτός που σχηματίζουν μορφές και σιλουέτες, η επαναφορά στιγμών οδύνης ή ηδονής. Όλα όσα έχουν διαδραματιστεί στο παρελθόν, τώρα πια, μου φαίνονται άψυχα, είναι ακίνητα, απολιθωμένα. Στον καθρέφτη, δεν βλέπω τον δολοφόνο των στιγμών και των συμβάντων, βλέπω όμως επαναλαμβανόμενους θανάτους χωρίς να γνωρίζω τον δράστη. Και η υποψία ότι ανάμεσα στους ενόχους ή στα θύματα μπορεί να συμπεριλαμβάνομαι και εγώ δεν μου αρέσει και τόσο.’

Σε διαδοχικές αφηγήσεις, οι δύο αδελφές, προσπαθούν να ανασύρουν από τη μνήμη τους γεγονότα, εικόνες και συναισθήματα που σημάδεψαν την παιδική και την εφηβική τους ηλικία, να τα καταλάβουν και να λύσουν τους κόμπους μέσα τους. Μιλούν για την αυλή του σπιτιού τους και την ανάμνηση της μητέρας τους, για τα παιχνίδια με τη Νόρα, για τη ‘Ρωσίδα’ που τις φρόντισε με στοργή αν και ποτέ δεν έγινε αποδέκτης της δικής τους αγάπης ή αποδοχής, για τα ξεσπάσματα της Νόρας, για τη θεία Ζωή που δεχόταν υποταγμένη τη βίαιη συμπεριφορά του θείου Αντρέα και την περιφρόνηση της κόρης της. Μιλούν για τα παιχνίδια στον κήπο, τους νεανικούς έρωτες, τα μπάνια στη θάλασσα, αλλά και για τα κλειστά παντζούρια, το πώς ένα πρωί ο θείος Αντρέας βρέθηκε νεκρός στην αυλή του σπιτιού, τους εφιάλτες της Νόρας που μπαινόβγαινε στα ψυχιατρεία, την ακατανόητη αποξένωση της μίας από την άλλη. Πηγαινοέρχονται με αγωνία από το ένα περιστατικό στο άλλο, από τη μία ανάμνηση στην άλλη, ενώ πίσω από τις εξιστορήσεις τους ο κίνδυνος είναι απτός, το κακό, το τραύμα είναι εκεί και εντούτοις παραμένει ανείπωτο, ίσως απωθημένο στις δίνες του μυαλού τους.

Ψηφίδα την ψηφίδα, μια πληροφορία από την Ερμιόνη, μια από τη Στέλλα, μια ανάμνηση, μια σιωπή, ο αναγνώστης χτίζει σιγά σιγά την εικόνα για να φτάσει στην αλήθεια. ‘Τί έστιν αλήθεια;’ όμως;  Τι βλέπει η κάθε μία στον δικό της καθρέφτη και πόσο αντέχει να το αντιμετωπίσει; Κάθε μία από τις δύο αδελφές κοιτάζει μέσα από τις δικές της εμπειρίες, τους δικούς της φόβους και τις ενοχές και μας δίνει τη δική της εκδοχή ξεσκεπάζοντας ακούσια και την οπτική της τρίτης και πιο σημαντικής ηρωίδας, της Νόρας.

Μια σειρά από θέματα προβάλλουν στις λίγες σελίδες αυτού του βιβλίου και είναι εντυπωσιακός ο τρόπος που η Γ. Συλλαίου τα αναδεικνύει φωτίζοντας τις συνέπειες αλλά ποτέ την αιτία.  Η υπαινικτική γραφή της εκβιάζει τη συμμετοχή του αναγνώστη που ψάχνει, συμπάσχει και αναρωτιέται πώς θα συνεχίσουν οι ηρωίδες τη ζωή τους μετά από ό,τι έχουν ζήσει. Θα ξεπεράσουν ποτέ το παρελθόν, θα λυτρωθούν από τις σκιές, θα πλησιάσουν η μία την άλλη; Η διαφυγή των δύο αδελφών σε άλλους τόπους δεν δείχνει κάτι τέτοιο. Όσο για τη Νόρα, αυτή βρήκε άλλο τρόπο λύτρωσης · ίσως τον μοναδικό που της είχε απομείνει.

Το βιβλίο ‘Ο δικός της καθρέφτης’ συζητήθηκε και αναλύθηκε στη συνάντηση της Λέσχης Ανάγνωσης Passe Partout Reading τον Φεβρουάριο 2023 με τη βοήθεια της συγγραφέως του κυρίας Γεωργίας Συλλαίου, η οποία συμμετείχε στη συζήτηση και απάντησε στις ερωτήσεις των μελών.