Η Alice Munro είναι ίσως η μόνη από τους σύγχρονους συγγραφείς που έχει γίνει γνωστή αποκλειστικά από τη συγγραφή διηγημάτων. Ακόμη και τα βιβλία της,  όπου ο κεντρικός ήρωας είναι κοινός σε περισσότερα από ένα διηγήματα, δεν μπορούν να θεωρηθούν μυθιστορήματα.

Η Munro γράφει για το περίπλοκο της ανθρώπινης εμπειρίας, ειδωμένο πάντοτε μέσα από γυναικεία μάτια. Παρακολουθεί τις ζωές γυναικών που μπορεί να είναι ακινητοποιημένες ή σε εξέλιξη, επιλέγει για κεντρικά πρόσωπα στις ιστορίες της, ανθρώπους καθημερινούς που δεν ξεχωρίζουν λόγω κάποιου ιδιαίτερου χαρίσματος, μελετά τις εσωτερικές διεργασίες της ωρίμανσης των χαρακτήρων της και στοχάζεται γύρω από κοινωνικά ζητήματα όπως η πατριαρχία ή τα δικαιώματα των αμβλώσεων.

Το γράψιμό της διακρίνεται από ρεαλισμό και έλλειψη συναισθηματικότητας ενώ αρέσκεται στο να αφαιρεί πληροφορίες από τις ιστορίες της, θεωρώντας ίσως ότι όσο λιγότερα αποκαλύπτει τόσο καλύτερα είναι για τον αναγνώστη αφού έτσι του επιτρέπει να συμπληρώσει τα κενά κατά βούληση.

Το βιβλίο «Η αγάπη μιας καλής γυναίκας» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ σε μετάφραση Τρισεύγενης Παπαϊωάννου, είναι μια ανθολογία 11 διηγημάτων που προέρχονται από τα έργα της Alice Munro (που – δυστυχώς – δεν έχουν κυκλοφορήσει στα ελληνικά) : «Ζωές κοριτσιών και γυναικών», «Κάτι που σκόπευα να σου πω», «Για την αγάπη μιας καλής γυναίκας» και «Η θέα από το Κάστλ Ροκ».

Μέσα από αυτές τις 11 μοναδικές ιστορίες για κορίτσια που ωριμάζουν μέσα από έρωτες, μυστικά, απώλειες, διλήμματα και συμβιβασμούς, η Munro μελετά σε βάθος τις ανθρώπινες σχέσεις, φωτίζοντας σκηνές από τη ζωή τους που αρχικά μοιάζουν ασήμαντες.

Το πρώτο διήγημα της συλλογής με τίτλο «Ζωές κοριτσιών και γυναικών» είναι η ιστορία της Ντελ που μαζί με τη φίλη της Ναόμι αναλώνονται σε μια αυξανόμενη συνειδητοποίηση της σεξουαλικότητας τόσο της δικής τους όσο και των ανθρώπων του περιβάλλοντός τους.

«Θα υπάρξει, νομίζω, μια αλλαγή στη ζωή των κοριτσιών και των γυναικών. Ναι. Αλλά από μας εξαρτάται να την κάνουμε να έρθει. Το μόνο που είχαν μέχρι τώρα οι γυναίκες ήταν η σχέση τους με τους άντρες. Το μόνο που είχαμε. Στην πραγματικότητα, δεν είχαμε δική μας ζωή παρά μόνο ως οικόσιτα ζώα.»

Προδοσίες, απογοητεύσεις και μυστικά που δεν αποκαλύφθηκαν ποτέ, καταγράφονται στα δύο επόμενα διηγήματα με τίτλο «Κάτι που σκόπευα να σου πω» και «Πώς γνώρισα τον άντρα μου»

Στο διήγημα «Η αγάπη μιας καλής γυναίκας» – που είναι και το εκτενέστερο της συλλογής – τρία έφηβα αγόρια ανακαλύπτουν ένα πτώμα σ’ ένα αυτοκίνητο στο βάθος ενός ποταμού.  Η Munro, στη συνέχεια αφήνει το πτώμα και τα αγόρια για να επικεντρωθεί σε μια μοναχική νεαρή γυναίκα συνενώνοντας ξαφνικά μυστικά μέσα σε μυστήρια και ιστορίες μέσα σε ιστορίες και καταλήγοντας σε ένα τέλος στο οποίο κυριαρχεί η ηθική ασάφεια.

Στις ιστορίες με τίτλο «Τα παιδιά μένουν» και «Τζακάρτα» συναντάμε ζευγάρια που χωρίζουν λόγω κάποιων ρομαντικών φαντασιώσεων που μπορεί να είναι ή να μην είναι το ίδιο  ισχυρές με την πραγματικότητα που τα κρατά ενωμένα, ενώ η μητρότητα – που απασχολεί συχνά τη Munro – και οι σχέσεις με τους συγγενείς, είναι το θέμα της ιστορίας «Το όνειρο της μητέρας μου».

Οι τελευταίες τέσσερεις ιστορίες του βιβλίου, «Η θέα από το Κάσλ Ροκ», «Δουλεύοντας για να ζήσεις», «Παραδουλεύτρα» και «Στο σπίτι», είναι ιστορίες εμπνευσμένες από το παρελθόν της συγγραφέως και της οικογένειάς της. Ένα αγόρι επισκέπτεται το κάστρο του Εδιμβούργου, απ’ όπου, ο πατέρας του το διαβεβαιώνει ότι, όταν ο καιρός είναι καλός μπορείς να δεις την Αμερική, και ο μικρός παίρνει μια ιδέα για το όνειρο του πατέρα του. Μια κόρη, βλέποντας την ανησυχία του πατέρα της για το μέλλον της οικογένειάς του, αν αυτός πεθάνει, αναρωτιέται γιατί δεν σκέφτεται καθόλου τον εαυτό του : «Η ζωή του δηλαδή δεν είχε νόημα παρά μόνο για τους άλλους;». Ένα κορίτσι μαθαίνει τη θέση του στην ιεραρχία της κοινωνικής τάξης. Μια κοπέλα επιστρέφει στο πατρικό της σπίτι που έχει ανακαινισθεί από τον πατέρα της και τη μητριά της.

Σε όλες τις ιστορίες της Alice Munro υπάρχει η πιθανότητα της αποτυχίας, της ελπίδας, της λύτρωσης – αλλά είναι μόνο πρόταση, δυνατότητα. Τίποτα δεν είναι σταθερό ή σίγουρο και τίποτα δεν καταλήγει. Επίσης τίποτα δεν είναι περιττό ή άσχετο. Κάθε λέξη μετράει. Η Munro είναι σε θέση να καταγράψει, χωρίς κλισέ, τη γεύση μιας ζωής σε 30 σελίδες.

Ολοκληρώνοντας την ανάγνωση κάθε μιας από τις ιστορίες της πρέπει να σταματήσεις, να πάρεις μια βαθιά ανάσα και να την αναλογιστείς από την αρχή. Αναμφισβήτητα η Alice Munro έχει αποδείξει ότι το διήγημα είναι μια μορφή τέχνης και όχι η κακή και σύντομη εκδοχή του μυθιστορήματος.

Εκδόσεις : ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

σχετικό άρθρο : Η απόδραση