Το βιβλίο ‘Εκεί που ζουν οι τίγρεις’ του Jean Marie Blas de Robles που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ σε μετάφραση Ρίτας Κολαΐτη, είναι ένα «μεγάλο βιβλίο» τόσο σε σελίδες(690) όσο  και σε θέματα.

Ένα βιβλίο όπου το ψυχολογικό δράμα συναντά το μυστήριο και την ιστορία.

Ένα βιβλίο για «τον παραλογισμό που κρύβει συνήθως την εγκληματική ανοησία των ανθρώπων».

Ένα βιβλίο που – μετά τις πρώτες 50-100 σελίδες στις οποίες εξοικειώνεσαι με το ποιος είναι ποιος –  απλά δεν μπορείς να το αφήσεις από τα χέρια σου.

Η αφήγηση αναπτύσσεται στη σύγχρονη Βραζιλία και ακολουθεί τις αλληλένδετες τύχες των χαρακτήρων που συνδέονται μεταξύ τους ενώ βρίσκονται σε αναζήτηση ποικίλων και αμφίβολων στόχων, αλλά  και τη ζωή και τα έργα του Αθανάσιου Κίρχερ, -ενός Ιησουίτη και αμφιλεγόμενου επιστήμονα – στον ταραχώδη 17ο αιώνα.

Ο πρώτος χαρακτήρας του βιβλίου είναι ο Γάλλος δημοσιογράφος Ελεάζαρ φον Βογκάου, ο οποίος μετά το διαζύγιό του, έχει μετακομίσει σε ένα ερειπωμένο αρχοντικό, σε μια πόλη βυθισμένη στη βλάστηση του Αμαζονίου, για να μελετήσει και να σχολιάσει ένα σπάνιο χειρόγραφο στο οποίο περιγράφονται οι περιπέτειες του Κίρχερ γραμμένες από τον μαθητή του Κάσπαρ Σοτ.

Η πρώην σύζυγος του Ελεάζαρ, η Ελάινε, παλαιοντολόγος στο πανεπιστήμιο της Μπραζίλια, φεύγει με μια ομάδα συναδέλφων της για ένα ταξίδι σ’ ένα ποτάμι μέσα στη ζούγκλα που είναι γεμάτη από λαθρέμπορους και αυτόχθονες φυλές. Σκοπός του ταξιδιού είναι να βρεθεί η τοποθεσία προέλευσης κάποιων  απολιθωμάτων που τους είχε παρουσιάσει κάποια άλλη επιστήμονας.

Η κόρη του Ελεάζαρ και της Ελάινε, η Μοέμα, απομακρυσμένη και από τους δύο γονείς της, εγκαταλείπει το σχολείο για να ταξιδέψει με ένα νεαρό καθηγητή και την ερωμένη της σε μια παραλιακή πόλη, όπου οι τρεις τους περνούν τον καιρό τους με ναρκωτικά και μπερδεμένες σεξουαλικές σχέσεις.

Ο δεκαπεντάχρονος Νέλσον, που έχει γεννηθεί χωρίς πόδια, ζει από τις περιστασιακές κλοπές και την επαιτεία και ελπίζει ότι κάποια μέρα θα καταφέρει να αγοράσει μια αναπηρική καρέκλα. Ο πατέρας του Νέλσον έχει πεθάνει, εδώ και καιρό, σε ένα εργατικό ατύχημα σε ένα από τα εργοστάσια του διεφθαρμένου δημάρχου Μορέϊρα και η μόνη στήριξη που έχει είναι από ένα οδηγό φορτηγού, τον θείο Ζε.

Κάθε κεφάλαιο του βιβλίου ανοίγει με μια αναφορά στη βιογραφία του Σοτ, ενώ τα περισσότερα κεφάλαια  ολοκληρώνονται με τις σκέψεις του Ελεάζαρ που αντικατοπτρίζουν τα δικά του συναισθήματα ανακατεμένα με θεωρίες σύγχρονων φιλοσόφων. Η υπέροχη ατμόσφαιρα του βιβλίου κινείται από την ήσυχη πόλη, στην άγρια ζούγκλα, τη ζωή των κολλεγίων και τα πάρτι στην παραλία, όλα με ομαλές μεταβάσεις που διαπλέκονται με την Ευρώπη του 17ου αιώνα.

Το γιατί ο Αθανάσιος Κίρχερ επιλέχτηκε να είναι η ‘κόλλα’ που ενώνει αυτές τις ιστορίες, το  περιγράφει ο συγγραφέας στο εξώφυλλο του βιβλίου:

«Ο αιώνας του Κίρχερ είναι μια εποχή μεταμόρφωσης του κόσμου, αλλά είσης μια εποχή βίας: Τριακονταετής πόλεμος, θρησκευτικές διαμάχες, συγκρούσεις με τους Οθωμανούς, αποικισμός της Αμερικής. Πολύ γρήγορα αντιλήφθηκα ότι παρουσιάζει εντυπωσιακές ομοιότητες με τον δικό μας κόσμο. Θεώρησα λοιπόν ενδιαφέρον να καθρεφτίσω αυτά τα δύο σύμπαντα. Θέλησα να αναμείξω πολλούς αφηγηματικούς τρόπους: το περιπετειώδες μυθιστόρημα, τον φιλοσοφικό μύθο, τον φανταστικό και παράδοξο κόσμο του Μπόρχες και το Μπιόι Κασάρες, το ψυχολογικό μυθιστόρημα, την ποίηση του Μπωντλαίρ, τους αφορισμούς, το λαϊκό τραγούδι, την εγκυκλοπαίδεια. είναι ένα βιβλίο για την αναζήτηση των απαρχών, του χαμένου παραδείσου, της γλώσσας, της σχέσης με τον άλλο, ένα βιβλίο για την υποδούλωση των ανθρώπων. Δεν πιστεύω ότι είναι δουλειά της λογοτεχνίας να δίνει λύσεις. Μπορεί μόνο να θλίβεται για την καταστροφή και να συνεχίζει να ονειρεύεται, με πείσμα, έναν άλλο κόσμο. Το βιβλίο μου δεν είναι τόσο ένα μυθιστόρημα για το παράλογο του κόσμου, όσο ένα έργο για την ανεκτικότητα, τη φιλοξενία…..» Ζαν-Μαρί Μπλας ντε Ρομπλές

Εκδόσεις : ΠΟΛΙΣ

Άλλοι σχολιασμοί:

• Librofilo
• Κωστής Παπαγιώργης
• Γρηγόρης Μπέκος