Τα Έθιμα Ταφής είναι ένα συναρπαστικό βιβλίο που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Η ιστορία διαδραματίζεται το 1829 στην αγροτική Ισλανδία, όπου η Άγκνες Μάγκνουσντότιρ περιμένει την εκτέλεσή της για τη δολοφονία του πρώην εργοδότη και εραστή της Νάταν, όχι σε μια φυλακή, αφού δεν υπάρχουν στην περιοχή, αλλά στο τοπικό αγρόκτημα της οικογένειας του Γιόν Γιόνσον.Ο Γιόν δέχεται απρόθυμα αυτό το άχαρο καθήκον, ως μέρος της ευθύνης του ως νομαρχιακού υπαλλήλου, αλλά η αντίδραση της συζύγου του και των δύο θυγατέρων του κυμαίνονται από τη σιωπηλή δυσαρέσκεια μέχρι τον απόλυτο φόβο. Μετά την εγκατάστασή της στο νοικοκυριό, η Άγκνες δέχεται ως πνευματικό σύμβουλο ένα νεαρό ιερέα, στον οποίο εξομολογείται τμήματα της ιστορίας της, ενώ αφηγείται την πλήρη ιστορία μόνο για τον αναγνώστη.
Η συγγραφέας Χάνα Κέντ δημιουργεί ένα ρεαλιστικό κόσμο στον οποίο ενώ οι άνθρωποι στο αγρόκτημα είναι αρχικά φοβισμένοι, σταδιακά αναγνωρίζουν την αθωότητα της Άγκνες και πιστεύουν ότι η ποινή της δεν είναι σωστή. Ομοίως, ο αγχώδης αλλά ευσυνείδητος ιερέας Τότι εξελίσσεται μέσα από τη σχέση του ως μέντορας της Άγκνες. Γνωρίζουμε την παιδική ηλικία της Άγκνες, η οποία αφού εγκαταλείφθηκε νωρίς από τη μητέρα της στη συνέχεια χάνει και την στοργική ανάδοχη μητέρα της που πέθανε κατά τον τοκετό. Μαθαίνουμε ότι αγωνίζεται σκληρά να συντηρήσει τον εαυτό της. Η τραχιά παιδική ηλικία την οπλίζει για να επιβιώσει ως ανύπαντρη γυναίκα χωρίς οικονομικά μέσα. Ωστόσο, πίσω από τις ομολογίες της αφήγησης φαίνεται και η θηλυκή, ευαίσθητη πλευρά της, που έχει ακόμη ελπίδες, όνειρα και λαχταρά για ασφάλεια. Έτσι κάποια στιγμή, πίστεψε ότι θα της χαμογελάσει η ζωή όταν γνώρισε τον Νάταν ο οποίος, ενώ στην αρχή φάνηκε να ανταποκρίνεται στην αγάπη της, σύντομα της θύμισε τη θέση της : «Ξεχνάς ποια είναι η θέση σου». Η Άγκνες έζησε τα περισσότερα χρόνια της ζωής της μόνη και χωρίς υποστήριξη, μάλλον συνηθισμένο για τις γυναίκες της τάξης της εκείνη την εποχή. Αυτό πιστεύω ότι είναι και ένα από τα θέματα που η Κεντ θέλει να εξερευνήσει στο μυθιστόρημά της.
Η Κέντ τοποθετεί την ηρωίδα της μέσα σ’ένα πλαίσιο απόλυτης αξιοπρέπειας παρά τη βάναυση μεταχείριση που υφίσταται μέχρι την παράδοσή της στο αγρόκτημα. Ο αναγνώστης έρχεται αντιμέτωπος με μία πολύ πιο πολύπλοκη ιστορία από την επίσημη εκδοχή του εγκλήματος. Έντεχνα, μέσα από υπαινιγμούς, η συγγραφέας τον οδηγεί σ’ ένα κόσμο όπου το χρήμα και η εμφάνιση μετρούν περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, και όπου η επιβίωση των ανθρώπων, σ’ αυτό το απομονωμένο και σκληρό μέρος εξαρτάται από την αυστηρή τήρηση των νόμων και των εθίμων. Ο αναγνώστης, ενώ γνωρίζει ενστικτωδώς ότι η ιστορία της Άγκνες είναι ατελής, παλεύει με τους δικούς τους ορισμούς του σωστού και του λάθους με την ενοχή και την αθωότητα.

Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι οι γυναικείοι χαρακτήρες στην ιστορία της Κεντ έχουν προβληθεί και αναλυθεί περισσότερο από τους ανδρικούς και όντως, υπάρχει μια φεμινιστική ανάγνωση του βιβλίου, αλλά είναι επίσης ευρύτερα κοινωνιολογική, και έχει να κάνει με τη φτώχεια και την αποδυνάμωση. Έχει να κάνει, νομίζω, με το ότι οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες από τους άνδρες να βρεθούν στις θέσεις αυτές και αυτό είναι μέρος του προβλήματος.
Ενώ το κύριο σημείο του μυθιστορήματος είναι η ιστορία της Άγκνες, η Κεντ μας δίνει και μια πλούσια περιγραφή της Ισλανδικής κοινωνίας των αγροτών με τους θεραπευτές, τους γείτονες, τους ποιητές, τα κουτσομπολιά, και τις υπηρέτριες. Η θρησκεία είναι σαφώς σημαντική, αλλά για μερικούς από τους χαρακτήρες, οι οιωνοί και οι δεισιδαιμονίες είναι εξίσου ισχυροί. Η Κεντ χρησιμοποιεί μοτίβα όπως τα κοράκια και οι πέτρες για να ενισχύσει τις εικόνες της. Για την Άγκνες τα πάντα παρόντα κοράκια αντανακλούν την αίσθηση της μοναξιάς, και προμηνύουν αρρώστιες. Αντίθετα οι πέτρες δείχνουν καλή τύχη σαν τις πέτρες που τις έδωσε η μητέρα της για να μάθει να μιλάει με τα πουλιά και να μην είναι ποτέ μόνη.
Η Κεντ δεν χρησιμοποιεί μια απλή, άμεση αφήγηση για να πει την ιστορία της (ποιος συγγραφέας το κάνει πια στον μεταμοντέρνο κόσμο μας;). Ενσωματώνει στην πολυεπίπεδη ιστορία τα αποτελέσματα της εντυπωσιακής της έρευνας, ανοίγοντας κάθε κεφάλαιο με ένα ή περισσότερα μεταφρασμένα αρχειακά έγγραφα διακόπτοντας την κύρια αφήγηση και αποσπώντας τον αναγνώστη από τη συναισθηματική εμπλοκή με την ιστορία.
Η άλλη κύρια αφηγηματική τεχνική που χρησιμοποιεί η Κεντ είναι ότι στρέφει την αφήγηση από το πρώτο πρόσωπο της Άγκνες, στο τρίτο πρόσωπο για όλους τους άλλους. Η αφήγηση της Άγκνες αν και κυρίαρχη είναι διακριτική και διστάζει, όπως θα περίμενε κανείς, από την εμπιστοσύνη και την ελπίδα στο άγχος και το φόβο. Οι υπόλοιποι χαρακτήρες αλληλεπιδρούν και υποστηρίζουν την εξέλιξη της ιστορίας, αλλάζοντας άποψη.

Προσοχή! Τα Έθιμα Ταφής είναι ένα μαγικό ανάγνωσμα που σας συνεπαίρνει από την πρώτη σελίδα και δεν σας αφήνει μέχρι να αφήσετε το βρεγμένο μαντήλι σας στο τέλος.

Καταναλώστε το υπεύθυνα!

Εκδόσεις ΙΚΑΡΟΣ

Σχετικά :

http://diastixo.gr/kritikes/xenipezografia/3509-ethima-tafis-sarantiti

Κυκλοφορεί: «Έθιμα Ταφής», Χάνα Κεντ (Ίκαρος)

http://www.bookworm.gr/2015/04/10/april2015_discuss/

http://diavazontas.blogspot.gr/2014/12/hannah-kent.html

http://www.picador.com/blog/august-2013/burial-rites-a-photo-essay-from-iceland