Η Alice Walker γεννήθηκε το 1944, σε μια μικρή πόλη της Τζόρτζια. Ήταν το όγδοο και τελευταίο παιδί μιας φτωχής οικογένειας και μεγάλωσε σε μια εποχή που πολλοί μαύροι, όπως και οι γονείς της, δούλευαν στα χωράφια για ένα μικρό ποσό και οι λευκοί ασκούσαν έλεγχο σχεδόν σε κάθε πτυχή της ζωής τους. Η παιδική της ηλικία ήταν γεμάτη με ιστορίες ρατσιστικής αδικίας και όπως και άλλα μαύρα παιδιά του Νότου διαπίστωσε όταν έγινε δώδεκα χρονών ότι τα ίδια μικρά λευκά κορίτσια που μέχρι τότε ήταν σύντροφοί της στα παιχνίδια ξαφνικά θα έπρεπε να ονομάζονται ‘δεσποινίδες’.

Στα έργα της η Walker επικεντρώνεται, μιλά με πάθος και εκθέτει στη δημόσια κρίση τις εμπειρίες των μαύρων γυναικών τόσο στην κοινωνία όσο και μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον. Χαρακτηριστική είναι η δήλωσή της στο βιβλίο της ‘In Search of Our Mother’s Gardens’ (αμετάφραστο στην Ελλάδα) για τη ζωή των μαύρων γυναικών: ‘Οι μαύρες γυναίκες αποκαλούνται, στη λαογραφία που τόσο εύστοχα προσδιορίζει την θέση κάποιου στην κοινωνία, «μουλάρι του κόσμου», επειδή μας έχουν παραδοθεί τα βάρη που όλοι οι άλλοι – όλοι οι άλλοι – αρνήθηκαν να σηκώσουν».

Το 1983 η Alice Walker έγινε η πρώτη μαύρη συγγραφέας που κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ και το Εθνικό Βραβείο Βιβλίου για το βιβλίο της ‘Το Πορφυρό Χρώμα’.  Στο βιβλίο – που κυκλοφόρησε την εποχή των έντονων αντιδράσεων και διεκδικήσεων των πολιτικών δικαιωμάτων στην Αμερική του Ρήγκαν – η Walker πρόβαλε το θέμα της συναισθηματικής/σωματικής κακοποίησης, ειδικά αυτό που υπέστησαν οι μαύρες Αμερικανίδες προηγούμενων γενεών, ένα θέμα που δεν αναφέρεται ανοιχτά ούτε τεκμηριώνεται στα βιβλία ιστορίας.

Η ιστορία του βιβλίου ξεκινά στις αρχές του 1900 και τελειώνει στα μέσα του 1940 και είναι γραμμένη ως μια σειρά επιστολών αφενός επισημαίνοντας τον κυρίαρχο τρόπο έκφρασης που επιτρεπόταν στις γυναίκες εκείνη την εποχή και αφετέρου συνδυάζοντας το υποκειμενικό με το αντικειμενικό καθώς η ηρωίδα αφηγείται τις λεπτομέρειες της ζωής της.

Ο βασικός χαρακτήρας του βιβλίου είναι η Σίλι, μια νεαρή γυναίκα που ζει σε μια αγροτική περιοχή της Τζόρτζια και υφίσταται  ενδοοικογενειακή και σεξουαλική βία. Η Σίλι ως έφηβη βιάζεται επανειλημμένα και ξυλοκοπείται από τον πατριό της ενώ έχει ήδη γεννήσει δύο παιδιά. Ανίκανη να αντισταθεί στην κακοποίηση και τρομαγμένη από την προειδοποίηση του πατριού της ‘Κοίτα μην το πεις σε κανέναν παρά μόνο στον Θεό’ νιώθει ότι το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να παραμείνει σιωπηλή και αόρατη. Μεταμορφώνεται έτσι σ’ ένα αντικείμενο, ένα παθητικό πλάσμα που δεν έχει καμία δύναμη να επιβεβαιώσει τον εαυτό της με πράξεις ή λόγια. Μόνο της καταφύγιο στην κόλαση που περνάει είναι τα γράμματα που γράφει στο Θεό.  Κάνοντας ερωτήσεις και  εξηγώντας τι συμβαίνει στη ζωή της, η Σίλι βρίσκει στον Θεό μια μυστικιστική πηγή παρηγοριάς. Γράφει με εικόνες και γλώσσα άτεχνη που εκφράζει την επίδραση της καταπίεσης στο πνεύμα της καθώς και την αντίδρασή της σ’ αυτή.

Όταν η μητέρα της πεθαίνει η Σίλι και η αδελφή της η Νέτι μένουν στο έλεος του πατριού τους. Η Σίλι εξαναγκάζεται να παντρευτεί, ένα χήρο με τέσσερα παιδιά, ο οποίος συνεχίζει τον φαύλο κύκλο της κακοποίησης που ξεκίνησε ο πατριός της.  Το όνομα του συζύγου είναι Άλμπερτ, η Σίλι όμως τον αποκαλεί μίστερ. Ο Άλμπερτ  είναι ερωτευμένος με τη Σουγκ Έιβερι μια όμορφη και ανεξάρτητη τραγουδίστρια των μπλουζ. Όταν η Σουγκ Έιβερι επιστρέφει στην πόλη, άρρωστη και περιφρονημένη από όλους, ο Άλμπερτ  τη φέρνει στο σπίτι και την αναθέτει ανενδοίαστα στη φροντίδα της Σίλι.  Η Σίλι θεωρείται άσχημη, είναι αγράμματη και υποταγμένη από την κακοποίηση. Η Σουγκ Έιβερι αντίθετα είναι όμορφη, δυναμική, ασυμβίβαστη. Οι δύο γυναίκες μέσα από αυτή την ασυνήθιστη συμβίωση γνωρίζονται, καταλαβαίνει και στηρίζει η μία την άλλη.

Οι γυναικείες σχέσεις στο βιβλίο παίρνουν πολλές μορφές· μερικές είναι μητρικές ή αδελφικές, άλλες έχουν τη μορφή μέντορα και μαθητή, άλλες είναι σεξουαλικές και άλλες απλώς φιλίες και μέσα από αυτές η  Σίλι  βρίσκει συμπονετικά αυτιά και παίρνει μαθήματα που της επιτρέπουν να βρει τη φωνή της. Η σχέση της με τη Σουγκ Έιβερι είναι αυτή που επιφέρει τη σταδιακή λύτρωση της Σίλι και την απόκτηση της αίσθησης του εαυτού της. Η Σουγκ δείχνει στη Σίλι ότι μπορεί να δημιουργήσει τη δική της αφήγηση, μια νέα ερμηνεία του εαυτού της και της ιστορίας της που αντιτίθεται στις ερμηνείες που της έχουν επιβληθεί. 

Βρίσκοντας τη συναισθηματική υποστήριξη που είχε ανάγκη, τόσο στην επαφή της με τη Σουγκ Έιβερι και τις άλλες γυναίκες του περιβάλλοντός της όσο και από τη στοργή της για τη μικρότερη αδερφή της, τη Νέτι – η οποία με τη βοήθεια της Σίλι έχει καταφύγει στην Αφρική με μια ιεραποστολική ομάδα – η Σίλι σιγά σιγά μαθαίνει να εμπιστεύεται τους άλλους κι όταν αισθάνεται ότι αδικείται μαθαίνει να διεκδικεί, μέχρι που απελευθερώνεται από τον κατασταλτικό έλεγχο του συζύγου της, τον εγκαταλείπει και μετακομίζει στο Μέμφις, όπου ξεκινά μια επιχείρηση σχεδιάζοντας και φτιάχνοντας ρούχα.

Η Walker εκθέτει στο βιβλίο της, με ακλόνητη ευκρίνεια, σεξουαλικά θέματα όπως η αιμομιξία και η λεσβιακή σχέση της ηρωίδας προσεγγίζοντας με συνέπεια το ‘απαγορευμένο’ στην κοινωνία ως μια διαδρομή προς την αλήθεια και αποκαλύπτοντας τον σεξισμό και τον ρατσισμό που πλήττουν τη ζωή των μαύρων γυναικών τόσο στην Αμερική όσο και στην Αφρική. Μέσα από τις αφηγήσεις της Νέτι περιγράφει την υποταγή των γυναικών στους άνδρες στην Αφρική υποστηρίζοντας ότι ο σεξισμός για τις μαύρες γυναίκες δεν προέρχεται από τον ρατσισμό, αν και επηρεάζεται ποιοτικά από αυτόν.

Ένα άλλο σημαντικό θέμα στο βιβλίο είναι αυτό της πίστης στο Θεό, στον οποίο η Σίλι απευθύνεται με τις επιστολές της, ελπίζοντας μάταια στη θεϊκή παρέμβαση που θα τη λυτρώσει από τα βάσανα.  Μέσα από τις επιστολές της Σίλι ο αναγνώστης παρακολουθεί τη σταδιακή εξέλιξη  της ερμηνείας του Θεού  από την ηρωίδα. Ενώ στην αρχή, πιστεύει ότι ο Θεός είναι ένας ισχυρός λευκός άνδρας, σταδιακά, μέσα από τη φιλία της με τη Σουγκ Έιβερι, οδηγείται να καταρρίψει αυτή την πεποίθηση και να υιοθετήσει μια πιο λεπτή έννοια του Θείου – εκείνου που είναι πέρα ​​από το φύλο, τη φυλή, τον χρόνο ή τον χώρο, μέχρι που οι επιστολές της που ξεκινούσαν για χρόνια με την φράση ‘Αγαπητέ Θεέ’ κατασταλάζουν στο ‘Αγαπητέ Θεέ, αγαπητά αστέρια, αγαπητά δέντρα, αγαπητέ ουρανέ, αγαπητοί άνθρωποι. Αγαπητά όλα. Αγαπητέ Θεέ’.

Παρόλο που ‘Το Πορφυρό Χρώμα’ είναι ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα μυθιστορήματα της αφροαμερικανικής λογοτεχνίας και μεταφέρθηκε με μεγάλη επιτυχία στον κινηματογράφο από τον Στήβεν Σπίλμπεργκ, εντούτοις έχει δεχτεί πολύ σκληρή κριτική και λογοκρισία, κυρίως για την αρνητική απεικόνιση των μαύρων ανδρών.  

Το Πορφυρό Χρώμα είναι ένα εμφατικά γυναικείο και όχι φεμινιστικό βιβλίο ένα βιβλίο που μιλάει για τις ζωές των γυναικών μέσα από τον πόνο και τον αγώνα τους, τη συντροφικότητα και την εξέλιξη, την ανθεκτικότητα και τη γενναιότητα.

Οι χαρακτήρες της ιστορίας είναι αληθινοί· μερικές φορές είναι καλοί, μερικές φορές είναι κακοί, πολλές φορές απλώς μπερδεμένοι στην προσπάθεια να επιβιώσουν και να προχωρήσουν στη ζωή και ενώ η Walker αναλύει την πολυπλοκότητα της αγάπης και της κακοποίησης, προκαλεί τη συμπάθεια του αναγνώστη ακόμη και για τους πιο απεχθείς από αυτούς εστιάζοντας στις μικρές στιγμές τους.

Στις απίθανες φιλίες.

Στους ανθισμένους έρωτες.

Στην αιώνια ελπίδα που φωλιάζει πεισματικά μέσα τους.

Στη συγχώρεση.

Στα πορφυρά λουλούδια σ’ ένα χωράφι.

Στην ανακάλυψη του εαυτού…

Το βιβλίο ‘Το Πορφυρό Χρώμα’ κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ σε υπέροχη μετάφραση Αντώνη Καλοκύρη.

Το βιβλίο της Alice Walker ‘Το Πορφυρό Χρώμα’ συζητήθηκε στη Λέσχη Ανάγνωσης Passe Partout Reading  και αρκετές από τις θέσεις του πιο πάνω κειμένου εκφράστηκαν από τα μέλη της Λέσχης.