Το βιβλίο «Η Χαμένη Αναγνώστρια» είναι ένα βιβλίο για μια ιστορία αγάπης, αυτής της αξεπέραστης αγάπης για τη λογοτεχνία, μια ιστορία με μεγάλη δύναμη και διάρκεια. Είναι επίσης ένα βιβλίο που περιέχει μια ολόκληρη βιβλιοθήκη. Ο Χόθορν, ο Χέμινγουέι, ο Πιραντέλο, ο Μπαλζάκ, ο Όργουελ, ο Σιμενόν, ο Ρούλφο και άπειροι άλλοι, γνωστοί και λιγότερο γνωστοί συγγραφείς, εμφανίζονται μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου για να βοηθήσουν τον κεντρικό του ήρωα να απαντήσει σε ερωτήματα όπως ‘σε ποιο βαθμό μπορεί η λογοτεχνία και η ζωή να παρέμβει η μία στην άλλη’, ‘αν μπορεί η λογοτεχνία να βοηθήσει τους ανθρώπους να λύσουν τα προβλήματα της ζωής τους’, ‘αν μπορεί η ζωή, η αληθινή ζωή, να αποτυπωθεί σε ένα καλό λογοτεχνικό βιβλίο’, ‘αν μπορεί η λογοτεχνία να θεραπεύσει’.

«Έναν συγγραφέα που σου αφηγείται τη ζωή του δεν πρέπει ποτέ να τον παίρνεις τοις μετρητοίς γιατί αν είναι πραγματικός συγγραφέας θα ανανεώνει σε κάθε του αράδα, μέχρι το τέλος της ζωής του, το σύμφωνο απιστίας με την πραγματικότητα το οποίο σύναψε στην αρχή της καριέρας του. Για έναν μυθιστοριογράφο, η ίδια του η αυτοβιογραφία δεν είναι παρά μία ακόμα ευκαιρία μυθοπλασίας. Όλοι οι συγγραφείς ξέρουν καλά ότι για να σχηματίσουν έστω μια ιδέα περί αλήθειας πρέπει να διασχίσουν μια ολόκληρη θάλασσα από ψέματα.»

Ο βασικός ήρωας του βιβλίου είναι άλλο ένα θύμα της οικονομικής κρίσης, που μετά από χρόνια εργασίας ως αναπληρωτής καθηγητής σε διάφορα σχολεία, έχει μείνει πρόσφατα χωρίς δουλειά, αφού δεν ανανεώθηκε η σύμβασή του. Μετά και από ένα χωρισμό που δεν φαίνεται να έχει ξεπεράσει ακόμη, ο Βίντσε αποφασίζει να κάνει ένα νέο ξεκίνημα στη ζωή του, να ξανα-ορίσει τον εαυτό του και να επιβιώσει. Με την παραίνεση μιας φίλης του αποφασίζει να συνδυάσει την αγάπη του και τις γνώσεις του για τη λογοτεχνία και να εργαστεί ως βιβλιοθεραπευτής, προτείνοντας βιβλία κατάλληλα να δώσουν λύση ή να προσφέρουν παρηγοριά σε όσους τον εμπιστευτούν.

« … οι Έλληνες ήξεραν εδώ και χιλιάδες χρόνια τη θεραπευτική δύναμη της βιβλιοθεραπείας και την ασκούσαν στις βιβλιοθήκες τους. Τα βιβλία καθαρίζουν το μυαλό και το αίμα, αναχαιτίζουν τη γοητεία του κενού και τη δυσθυμία.»

Σύντομα εμφανίζονται οι πρώτοι πελάτες του και ο Βίντσε καλείται να θεραπεύσει την κατάθλιψη, τη δυστυχία, την απογοήτευση αλλά ακόμη και ασθένειες του σώματος όπως η τύφλωση ή η ανορεξία. Έτσι λοιπόν προτείνει το βιβλίο «ο τζογαδόρος» ως θεραπεία κατά της αυτολύπησης, το «Οικία άλλων και άλλα διηγήματα» για τους κουρασμένους ή το «Η ζωή μπροστά σου» για τους εξαρτημένους. Όταν τον ρωτούν για τις αναγνωστικές του προτιμήσεις απαντά ότι απλώς ‘του αρέσουν οι ιστορίες που έχουν κάτι να πουν’ και όταν του επισημαίνουν ότι έχει μεγάλη εμπιστοσύνη στη λογοτεχνία, παραδέχεται αφοπλιστικά ότι ‘δεν υπάρχει κάτι άλλο γι’ αυτόν’.

Μέσα από τις αλλεπάλληλες προτάσεις βιβλίων, ο αναγνώστης γνωρίζει καλύτερα τους χαρακτήρες που καταφεύγουν στον Βίντσε για βοήθεια αλλά και τον ίδιο τον Βίντσε, ο οποίος βρίσκεται, επιπλέον, να αναζητά τα ίχνη μιας παθιασμένης αναγνώστριας, μιας ηλικιωμένης γειτόνισσάς του που εξαφανίζεται. Οι ιστορίες των ‘ασθενών’ του μπλέκονται με το κουβάρι της εξαφάνισης της αναγνώστριας και μένει στον Βίντσε να αποδείξει ότι κάθε ιστορία ξεκινά με μια έρευνα.

Ο Βίντσε είναι ένας από τους χαρακτήρες εκείνους που αγαπάει ο κάθε αναγνώστης. Ανασφαλής, ευαίσθητος, ακούει Ζακ Μπρελ και Ζωρζ Μουστακί, καπνίζει Ζιτάν, μοιάζει στον Ζεραρ Ντεπαρντιέ και στέλνει κάρτ ποστάλ σε έναν πατέρα που δεν γνώρισε.

«Στο κάτω κάτω, η καρτ ποστάλ είναι το κατεξοχήν μυθιστορηματικό αντικείμενο. Όλοι μπορούν να τη διαβάσουν. Δεν είναι σφραγισμένη μέσα σε έναν φάκελο, περνάει από τα χέρια ταχυδρόμων και θυρωρών, κάνει στάση στα γραμματοκιβώτια των πολυκατοικιών εκτεθειμένη στα βλέμματα και προκαλεί την αμηχανία τόσο εκείνου που τη στέλνει όσο κι εκείνου που τη λαμβάνει. Αν και περιέχει προσωπικά μηνύματα, είναι σαν να μην έχει ποτέ έναν και μόνο παραλήπτη. Τα μυστικά της είναι εκτεθειμένα, τα εσώψυχά της εκ των πραγμάτων καταπατημένα.

Κάθε καρτ ποστάλ ενέχει κάτι το θρασύ και το παράτολμο μα και συγκινητικό, διότι δεν υπάρχει πιο τρωτό μέρος από έναν τόσο περιορισμένο χώρο. Ούτε και πιο λογοτεχνικό. Πρέπει όμως να είναι απελπισμένος κάποιος για να παραδίδει ανοχύρωτη τη φωνή του σε ένα ταχυδρομικό κουτί κι ύστερα σε μια ατέρμονη αλυσίδα αφίξεων και αναχωρήσεων, από την ταξινόμηση μέχρι το τέλος του ταξιδιού, αναμένοντας πότε θα φτάσουν οι λέξεις του στην ακριβή διεύθυνση. Αν υπάρχει ακριβής διεύθυνση.»

Μια ήσυχη αλλά πλούσια ροή λέξεων, φίνα μέσα στην απλότητά της,  είναι η αφήγηση του Στάζι που οδηγεί τον αναγνώστη να χαθεί ανάμεσα στις σκέψεις, τις λογοτεχνικές αναλύσεις και τις προτάσεις των βιβλίων για να ανακαλύψει ότι, τελικά, μάλλον δεν είναι όλα όπως φαίνονται στα μυθιστορήματα, αλλά ότι το χτίσιμο μια δεύτερης ζωής είναι πολύ πιο εύκολο αν έχεις διαβάσει το βιβλίο ‘Ουέικφηλντ’ ή το ‘ο μακαρίτης Ματία Πασκάλ’.

Με όπλα του την ατμόσφαιρα της Ρώμης, την αφοσιωμένη αγάπη στη λογοτεχνία και έναν ευαίσθητο χαρακτήρα, ο Φάμπιο Στάζι δημιούργησε ένα βιβλίο που δύσκολα θα αφήσουν από τα χέρια τους οι ανά τον κόσμο λάτρεις της παγκόσμιας λογοτεχνίας και στο οποίο θα ανατρέξουν αρκετές φορές στο μέλλον.

Το βιβλίο «Η χαμένη αναγνώστρια» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΙΚΑΡΟΣ σε καταπληκτική απόδοση στα ελληνικά από τη Δήμητρα Δότση.

Εκδόσεις : ΙΚΑΡΟΣ