Ξέρετε τι είναι το σημείο Νέμο; Είναι το σημείο του ωκεανού που απέχει περισσότερο από κάθε στεριά, είναι ο «απρόσιτος θαλάσσιος πόλος» και μέχρι εκεί μας ταξιδεύει ο καταπληκτικός Jean Marie Blas de Robles  με το τελευταίο του βιβλίο «Το νησί του σημείου Νέμο» που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πόλις σε μετάφραση Δημήτρη Δημακόπουλου.

Έχοντας γνωρίσει τον Jean Marie Blas de Robles μέσα από το εκπληκτικό «Εκεί που ζουν οι τίγρεις» δεν περίμενα μια αφήγηση απλή ή συμβατική. Το νέο του βιβλίο όμως είναι πέρα από κάθε προσδοκία. Είναι μια παραλλαγή αυτού που ξέρουμε ως μυθιστόρημα περιπέτειας στο οποίο το ύφος του συγγραφέα με τις συχνές χιουμοριστικές ή ακόμη και ειρωνικές αναφορές μοιάζει να διαμορφώνει μια νέα αφηγηματική τεχνική. «Το νησί του σημείου Νέμο» είναι ένα πρότυπο αχαλίνωτης συγγραφικής φαντασίας σε μια απόλυτα ελεγχόμενη αφήγηση.

Η ιστορία του βιβλίου δεν είναι μόνο μία. Άλλωστε, αυτό το έχουμε ξαναδεί και στο «Εκεί που ζουν οι Τίγρεις» και φαίνεται ότι είναι μια τακτική που αρέσει στον συγγραφέα και πρέπει να ομολογήσουμε ότι ξέρει να την εφαρμόζει μοναδικά. Έχουμε λοιπόν και σ’ αυτό το μυθιστόρημα τρεις κύριες ιστορίες.

Στην πρώτη διαβάζουμε για την κλοπή ενός μοναδικού διαμαντιού που ανήκει στην Λαίδη Μακ Ρέι και για τρία δεξιά πόδια διαφορετικών μεγεθών που φορούν αθλητικά παπούτσια ανύπαρκτης φίρμας και ξεβράζονται στις ακτές της Σκωτίας.  Μια ομάδα ετερόκλητων χαρακτήρων – την ιστορία του καθενός μαθαίνουμε σε εμβόλιμες αφηγήσεις – ξεκινάει ένα ταξίδι από την Σκωτία μέχρι το σημείο Νέμο προσπαθώντας να ανακτήσει το διαμάντι και να λύσει το μυστήριο των τριών κομμένων ποδιών. Τα μεταφορικά μέσα που χρησιμοποιήθηκαν σ’ αυτό τον ιδιότυπο γύρο του κόσμου θα τα ζήλευε σίγουρα ο Ιούλιος Βερν.

Στη δεύτερη ιστορία ένα εργοστάσιο πούρων στο Περιγκόρ συνεχίζει την παράδοση της Κούβας να προσφέρει στους εργαζόμενούς του δημόσια ανάγνωση βιβλίων κατά τη διάρκεια της εργασίας τους. Ο Αρνώ, ο ιδιοκτήτης, αναγκάζεται να πουλήσει το εργοστάσιο σε μια Κινέζικη εταιρεία που παράγει ηλεκτρονικές μηχανές ανάγνωσης και η οποία τον προσλαμβάνει σαν δημόσιο αναγνώστη για τους εργαζόμενους. Παράλληλα ο Αρνώ φροντίζει με αφοσίωση τη σύζυγό του Ντυλσί, η οποία  βρίσκεται σε κώμα μετά από εγκεφαλικό.

Η τρίτη ιστορία αφορά σε ένα ζευγάρι που έχει προβλήματα στη σεξουαλική του ζωή και ο συγγραφέας συμβουλεύει (!) στον τίτλο του κεφαλαίου, : Γυρίστε αμέσως τούτη τη σελίδα, παιδιά, κι εσείς, αναγνώστες που προσβάλλεστε από την ξεδιαντροπιά. σελ. 343

Ποικίλες άλλες μορφές και ιδιόρρυθμοι χαρακτήρες παρεμβάλλονται στις τρεις βασικές ιστορίες, όπως μια κοπέλα που κοιμήθηκε για 10 χρόνια και όταν ξύπνησε μπορούσε να μιλάει με τις φάλαινες, μια γραμματέας-εφευρέτης της ‘κολλητικής βόμβας’, της ‘πίπας για τσιγάρα με δύο στόμια’, του ‘ανυψωτή φούστας’, του ‘αντικλεπτικού ποδηλάτων’ κ.ά., καθώς και μεταλλαγμένα ζώα/τέρατα – που, σύμφωνα με τον συγγραφέα,  αντιπροσωπεύουν ‘τη μυστική δεξαμενή των φόβων μας’, ένας έγχρωμος πλούσιος μπάτλερ, πρίγκηπες που δρουν στον Ρωσικό εμφύλιο και άλλοι πολλοί.

Η φαντασία λειτουργεί με παράξενο τρόπο και είναι επίσης παράξενο το πόσο συγγενεύει με το όνειρο. Παίρνουμε ένα ράμφος από δω, ένα ποδάρι από κει, φτερά, γυαλιστερά λέπια, και ένα μηχάνημα μέσα μας τα συνδιάζει για να φτιάξει ένα καινούργιο πλάσμα, ένα τερατόμορφο κολάζ από αποσπάσματα, από πράγματα που έχουμε δει και αναγνώσματα που έχουμε ξεχάσει, από παιδικούς φόβους που επιστρέφουν και ενώνονται με τα νύχτα για να σχηματίσουν νησιά και μαύρες ηπείρους. Είναι προγραμματισμένη τυχαιότητα, τα πάντα είναι κίβδηλα.

Και ενώ οι διάφορες ιστορίες εξελίσσονται εναλλάξ σε 62 κεφάλαια, ο αναγνώστης χάνεται μέσα σ’ αυτό το λογοτεχνικό παιχνίδι χωρίς όμως– και αυτό είναι το μεγάλο προσόν του βιβλίου – να χάσει και τη συνολική συνοχή της αφήγησης. Μιας αφήγησης από την οποία δεν λείπουν και τα φιλοσοφικά και κοινωνικά ερωτήματα του εικοστού αιώνα για την ανάπτυξη και την οικολογία.

Το νέο βιβλίο του Jean Marie Blas de Robles,  είναι ένας ανεμοστρόβιλος από ιστορίες, εικόνες, χαρακτήρες, ταξίδια και πάνω απ’ όλα ένα υπέροχο αφιέρωμα στις μεγάλες στιγμές της παγκόσμιας λογοτεχνίας καθώς μέσα στις σελίδες του συναντάμε έμμεσες αναφορές στον Ρέιμοντ Ρουσέλ, τον Τόμας Μαν, τον Αλ. Δουμά, τον  Κόναν Ντόιλ, τον Ιούλιο Βερν, τον Χέρμαν Μέλβιλ, τον Χ. Μπόρχες και άλλους.

«Το νησί του σημείου Νέμο» παρασύρει τον αναγνώστη σε μια συναρπαστική Οδύσσεια φαντασίας, μεταφέροντάς τον με σιγουριά στην Ιθάκη της αναγνωστικής ικανοποίησης. Μην το χάσετε!

Εκδόσεις : ΠΟΛΙΣ