Με τον περίεργο τίτλο ‘Δέντρα πολλά Δέντρα’ και μετά τον θάνατο της μητέρας της, η Ρούλα Γεωργακοπούλου στο μόλις 70 σελίδων βιβλίο της αναλύει τα συστατικά που περιέχει η μοναδική όσο και λαβυρινθώδης σχέση μητέρας -κόρης, συγκεντρώνοντας στοιχεία από μια εποχή που έχει παρέλθει και επιχειρώντας μια προσεκτική ματιά στην ιστορία της οικογένειάς της.

Η μαμά της συγγραφέως ήταν απείρως ομορφότερη από τη Λάσκαρη και πιο εκφραστική από την Αρώνη, αγαπούσε τις σοκολάτες και βοηθούσε τα λαϊκά κορίτσια της γειτονιάς, ήταν η πιο εχέμυθη πολίτης της Καλαμάτας και ήταν πάντα καλόγουστη και κοκέτα.

Για τις κόρες της υπήρξε μια μαμά διακριτική μέχρι παρεξηγήσεως και το λέει αυτό με παράπονο η συγγραφέας για να συνεχίσει ‘Ζήλευα τρελά τα άλλα παιδάκια που έτρεμαν τις μανάδες τους και είχαν μια συναρπαστική ζωή, γεμάτη ευφάνταστες απαγορεύσεις, φαντασμαγορικά ψεματάκια και αποθεωτικές τιμωρίες. Να τα μαλώνετε τα παιδιά σας, λέω τώρα στις αδελφές μου. Να μην τα αφήνετε να πέφτουν με το κεφάλι τους για αλεξίπτωτο, γιατί τις πιο πολλές φορές δεν ανοίγει.’ Δεν είναι όμως αυτό ένα παράπονο για μια μητέρα κακή ή αδιάφορη, αλλά ένα παράπονο προς μια μητέρα που της φωνάζει ότι δεν θέλει να τη χάσει.

Η μητέρα της ιστορίας πέθανε πλήρης ημερών, έχοντας γύρω της τις τρεις κόρες της που την φρόντιζαν μέχρι την τελευταία στιγμή με αγάπη. Την συγγραφέα – το πιο έξυπνο παιδί του κόσμου – και τις αδελφές της – τη μία που έγινε γιατρός και την άλλη που δεν έγινε.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής της ‘περπατούσε καμαρωτά στη βασιλική οδό της άνοιας’ δυσκολεύοντας άθελά της την επικοινωνία με τους γύρω της. Με αγάπη η μεγαλύτερη κόρη της  επιδόθηκε σε μια γλωσσική αναζήτηση, αποκρυπτογραφώντας το ακατάληπτο ιδίωμα της μητέρας της, μαζεύοντας με το στυπόχαρτο τις σκόρπιες κουβέντες της και συντάσσοντας το λεξικό της άνοιας, αναζητώντας έτσι ένα τρόπο να κατανοήσει τις σκέψεις και τις επιθυμίες της.

Αυτό το λεξικό βέβαια είχε αρχίσει πολύ πιο νωρίς να το δημιουργεί η Ρούλα Γεωργακοπούλου, όταν παιδί ακόμη άκουγε ένα θείο της που ‘όταν του λύθηκε η γλώσσα’ αποκαλούσε τις ανιψιές του με ονόματα εφημερίδων· ‘εγώ ήμουν η «Καθημερινή», η αδελφή μου ήταν η «Απογευματινή», η άλλη μου αδελφή η «Εστία», ενώ η μάνα μου ήταν η «Βασιλική Χωροφυλακή»…’.  Ο τίτλος του βιβλίου προέρχεται από μια από τις ακατανόητες κουβέντες αυτού του θείου που αποκρυπτογράφησε η συγγραφέας και είναι αυτό που επιλέγει για τρυφερό αποχαιρετισμό στη μητέρα της.

‘Δέντρα, πολλά δέντρα!’

Η αφήγηση δεν είναι γραμμική. Πάει κι έρχεται η συγγραφέας – με το γαϊτανάκι των αναμνήσεών της να γυρίζει πάντα γύρω από τη μητέρα της. Από την Καλαμάτα και το πρακτορείο εφημερίδων του παππού της στην εποχή της αγωνίας και της φροντίδας της μητέρας στο σπίτι της αδελφής της, από τα παιδικά της χρόνια και τις κοπέλες που βοηθούσαν κατά καιρούς την οικογένεια μέχρι την γεωργιανή που τη φρόντιζε τον τελευταίο καιρό. Από τον πατέρα της ‘τον γιατρό των φτωχών’ μέχρι την αδελφή της μητέρας της που κρατούσε ημερολόγιο με την ιστορία της οικογένειας εικονογραφημένη.

Της λείπουν οι γονείς της αλλά περισσότερο η μητέρα της ‘Γιατί ο πατέρας μας πέθανε μεν στα εκατό και εν πλήρη διαυγεία, έχασε όμως τη φαντασμαγορία της άνοιας κερδίζοντας τον τρόμο του θανάτου στο ακέραιο. Αυτά λέω στον εαυτό μου όταν θέλω να τον παρηγορήσω. Άλλωστε, οι φόβοι του πατέρα μου μού ήταν ανέκαθεν οικείοι, ενώ τη μάνα μου δεν την έπιανες από πουθενά.’

Αισθάνεται όμως ο αναγνώστης ότι της λείπει και η αποδοχή τους, όχι γιατί δεν υπήρχε αλλά γιατί δεν εκφράστηκε όπως είχε εκείνη ανάγκη. Γι’ αυτό κρατάει μέσα της την πρώτη φορά που οι γονείς της παρακολούθησαν θεατρική παράσταση με δικό της έργο. ‘Τι ωραίο έργο! Τι ωραίοι ηθοποιοί και τι ωραίοι φωτισμοί! Μπράβο σου κοριτσάκι μου!’ είπε η μητέρα της. ‘Θεέ μου τι έχει μέσα του το παιδί μου;’ είπε ο πατέρας. Αγκιστρωμένη στην αναμφισβήτητη αγάπη της μητέρας της αρνείται να την αφήσει να φύγει και χρησιμοποιεί γι’ αυτό το παλιό παράπονο ‘Με χόρτασες αδικία που δεν μου αναλογεί και με εξέθεσες στις αδελφές μου […] Αν δεν με αποκαταστήσεις μπροστά τους, να το ξέρεις, δεν έχεις να πας πουθενά.’

Το βιβλίο ‘Δέντρα πολλά Δέντρα’ είναι ένα βιβλίο συνειρμικό, αυτοβιογραφικό, μια προσπάθεια αυτοφανέρωσης γεμάτη συλλογισμούς κι ευαισθησία και ταυτόχρονα μια δήλωση αγάπης. Η Ρούλα Γεωργακοπούλου θέλει, μ’ αυτή την εξομολόγηση, να τακτοποιήσει τους λογαριασμούς της με την ιστορία της. Θέλει να βάλει τα πράγματα στη θέση τους και να ξεκινήσει για το υπόλοιπο του βίου της ξαλαφρωμένη. Και το επιχειρεί χωρίς μελοδραματισμούς, με την ειλικρίνεια και το χιούμορ που χαρακτηρίζει τη γραφή της.

Ένα βιβλίο που διαβάζεται σε πολύ λίγο χρόνο, είναι όμως ένα βιβλίο που το κουβαλάει ο αναγνώστης για καιρό μέσα του – ιδίως αν βιώνει ή έχει βιώσει αντίστοιχες εμπειρίες.

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ

Για το βιβλίο ‘Δέντρα, πολλά δέντρα’  και τις γνώμες των μελών της Λέσχης Ανάγνωσης Passe Partout Reading, δείτε κι εδώ.