«Η Χρονιά της Μαγικής Σκέψης» είναι ένα χρονικό πένθους και μια ειλικρινής παρατήρηση της χρονιάς που ακολούθησε τον ξαφνικό θάνατο του συζύγου της συγγραφέως Τζόαν Ντιντιόν. Το πένθος, η θλίψη, η αυτολύπηση, η νέα της οικογενειακή ταυτότητα, οι αναμνήσεις, οι ψευδαισθήσεις αλλά και η ζωή που τραβάει τον δικό της δρόμο, είναι κάποια από τα ζητήματα που την απασχολούν σε όλο το βιβλίο.
Η Τζόαν Ντιντιόν, γνωστή συγγραφέας, δημοσιογράφος και σεναριογράφος, υπήρξε παντρεμένη με τον επίσης γνωστό συγγραφέα και σεναριογράφο Τζον Γκρέγκορι Νταν. Με κοινή πορεία για 40 χρόνια, όχι μόνο στη ζωή σαν ζευγάρι, αλλά και στον επαγγελματικό τους τομέα, η Ντιντιόν δεν έχασε μόνο τον σύζυγό της αλλά και τον σύντροφο, τον φίλο, τον συνεργάτη της.
Στις 30 Δεκεμβρίου του 2003 η Τζόαν Ντιντιόν και ο σύζυγός της Τζον Νταν ετοιμάζονται να δειπνήσουν στο διαμέρισμά τους στη Νέα Υόρκη. Έχουν μόλις επιστρέψει από το νοσοκομείο όπου η πρόσφατα παντρεμένη κόρη τους Κιντάνα, νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση με πνευμονία και σηπτικό σοκ. «Δεν νομίζω ότι μπορώ να το αντέξω» είχε πει ο Τζων αναφερόμενος στην κατάσταση της κόρης τους. «Δεν έχεις επιλογή» του απάντησε η Ντιντιόν με την ψυχραιμία που έμελλε να γίνει το καταφύγιό της το επόμενο διάστημα. Τώρα στο διαμέρισμά τους εκείνος μιλάει κι εκείνη ανακατεύει τη σαλάτα. Και μετά εκείνος σταματάει να μιλάει και πέφτει αναίσθητος στο τραπέζι και μετά στο πάτωμα. Οι γιατροί που φθάνουν άμεσα και τον μεταφέρουν στο νοσοκομείο καταγράφουν τον θάνατό του και ζητούν τη βοήθεια ενός κοινωνικού λειτουργού για να το ανακοινώσουν στην Ντιντιόν. «Δεν υπάρχει πρόβλημα» λέει αυτός, «είναι πολύ ψύχραιμη πελάτισσα».
Αν και σεις αναρωτιέστε πού βρήκε αυτή η γυναίκα τη δύναμη να καταγράψει τις σκέψεις της, να περιγράψει την οδύνη της και να επαναπροσδιοριστεί στα καινούργια της δεδομένα, την απάντηση τη δίνει η ίδια:
σελ. 13 Το παρόν κείμενο είναι η απόπειρά μου να βγάλω νόημα από την περίοδο που ακολούθησε, τις εβδομάδες και κατόπιν τους μήνες που ξερίζωσαν όποια ακλόνητη ιδέα είχα ποτέ σχηματίσει για το θάνατο, για την αρρώστια, για την τύχη και τις πιθανότητες, για τη μοίρα την καλή και την κακή, για το γάμο και τα παιδιά και τη μνήμη, για το πένθος, για τους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι χειρίζονται και δε χειρίζονται το γεγονός ότι η ζωή τελειώνει, για τη ρηχότητα της λογικής, για την ίδια τη ζωή.
Με παροιμιώδη ψυχραιμία καταγράφει τις πρώτες ώρες του θανάτου του, από τη διακομιδή του στο νοσοκομείο και τις τυπικές διαδικασίες που ακολούθησαν την επιβεβαίωση του θανάτου από τους γιατρούς, μέχρι και το πρώτο βράδυ που πέρασε χωρίς αυτόν στο σπίτι. Περιγράφει τα γεγονότα αυστηρά, δημοσιογραφικά, προσπαθώντας να καταλάβει την καινούργια κατάσταση και να εντοπίσει πιθανές παραλήψεις που μπορεί να είχαν βοηθήσει στην αποφυγή της. Η Ντιντιόν γράφει ένα χρονικό πένθους, ένα βιβλίο που αντανακλά τον τρόπο που σκέφτεται, πηδώντας τυχαία από ανάμνηση σε ανάμνηση, συγκρίνοντας την εμπειρία της με εμπειρίες άλλων ανθρώπων αλλά και αναζητώντας απαντήσεις τόσο στη λογοτεχνία όσο και στο ιατρικό υλικό.

Ανακαλύπτει ότι η θλίψη δεν είναι αυτό που πίστευε και αυτός είναι ο λόγος της ενδοσκόπησης και της εξερεύνησης της μνήμης της. Εξετάζει τη θλίψη τόσο από αρχετυπική άποψη όσο και από προσωπική, ψάχνει όσα έχουν γραφτεί για το θέμα και προσπαθεί να καταλάβει την προσωπική βαθιά της απώλεια. Αρνείται να δώσει τα ρούχα και τα παπούτσια του συζύγου της, πιστεύοντας ότι θα τα χρειαστεί όταν επιστρέψει σε αυτήν. Καλεί αυτή την παιδική πεποίθηση, ότι οι σκέψεις και οι επιθυμίες της μπορούν να αλλάξουν την πραγματικότητα, «μαγική σκέψη». Βρίσκει πολυάριθμα παραδείγματα αυτής της συμπεριφοράς στη βιβλιογραφία όπου μελετάει για τη θλίψη και το πένθος, σε ποιήματα, μυθιστορήματα, ψυχολογικά κείμενα, ακόμα και σε βιβλία με κανόνες καλής συμπεριφοράς.
σελ. 70
«Ο Άγγλος κοινωνικός ανθρωπολόγος Τζέφρι Γκόρερ στο βιβλίο του Θάνατος, Πένθος και Θρήνος του 1965 είχε περιγράψει τούτη την απόρριψη του δημόσιου θρήνου ως αποτέλεσμα της αυξανόμενης πίεσης που ασκούσε ένα νέο «ηθικό καθήκον του ατόμου να διασκεδάζει», μια καινοφανή «επιταγή να μην κάνει το παραμικρό που ίσως μειώσει τη διασκέδαση των υπολοίπων». Τόσο στην Αγγλία όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως παρατήρησε, η τρέχουσα τάση ήταν να «αντιμετωπίζεται ο θρήνος ως μακάβρια τρυφηλότητα και να προσφέρεται ο θαυμασμός του κοινωνικού περίγυρου στους πενθούντες που κρύβουν την οδύνη τους τόσο καλά, ώστε κανείς να μην αντιλαμβάνεται καν ότι κάτι έχει συμβεί».

Για κάποιον που βιώνει μια μεγάλη απώλεια «Η χρονιά της Μαγικής Σκέψης» μπορεί να αποδειχθεί παρήγορο βοήθημα, ξεκαθαρίζοντας ότι η θλίψη δεν είναι κάτι που περνάει γρήγορα – αν περνάει ποτέ. Δεν είναι – όπως πιστεύουμε – κάτι που πρέπει να ξεπεράσουμε και να αφήσουμε πίσω μας, αλλά είναι μια νέα κατάσταση, μια συνθήκη, με την οποία πρέπει να μάθουμε να ζούμε από δω και στο εξής.
Το βιβλίο «Η χρονιά της Μαγικής Σκέψης» που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ σε μετάφραση Ξένιας Μαυρομμάτη, τιμήθηκε το 2005 με το National Book Award.
Εκδόσεις : ΚΕΔΡΟΣ
Πηγές φωτογραφιών :
Ένα Σχόλιο Προσθέστε το δικό σας