«Τώρα είμαι μητέρα και είμαι επίσης παντρεμένη γυναίκα, αλλά δεν πάει πολύς καιρός που ήμουν εγκληματίας».

Με αυτή τη φράση ξεκινά ο Ρομπέρτο Μπολάνιο  το βιβλίο του «Λούμπεν μυθιστορηματάκι».  Το τελευταίο έργο που εξέδωσε ο συγγραφέας προτού πεθάνει το 2003 σε ηλικία μόλις 50 ετών σε νοσοκομείο της Βαρκελώνης πάσχοντας από σοβαρή ασθένεια του ήπατος. Μυθιστοριογράφος, διηγηματογράφος αλλά και ποιητής ο Μπολάνιο, κυρίως μετά το θάνατό του (όπως συμβαίνει συχνά), αναγνωρίστηκε ως ένας από τους σπουδαιότερους Λατινοαμερικανούς συγγραφείς  της γενιάς του. Έγινε παγκοσμίως γνωστός με τα ογκοδέστατα μυθιστορήματά του «2666» και «Άγριοι ντετέκτιβ»   αλλά και τις συλλογές διηγημάτων του «Τηλεφωνήματα» και «Πουτάνες φόνισσες» τα οποία κυκλοφορούν μεταφρασμένα στα ελληνικά.

Με το «Λούμπεν μυθιστορηματάκι» ένα έργο με μόλις 119 σελίδες ο Μπολάνιο δείχνει και πάλι τις απεριόριστες συγγραφικές αρετές του, παρά τις δυσκολίες που δημιουργεί αυτή η μικρή φόρμα του βιβλίου.

Η ιστορία του βιβλίου αφορά τη ζωή της Μπιάνκα στη Ρώμη λίγο καιρό μετά το θάνατο των γονιών της, οι οποίοι σκοτώθηκαν σ’ ένα αυτοκινητικό δυστύχημα αφήνοντας την ίδια και τον αδελφό της έφηβους, μαθητές και ορφανούς. «Από τούτη την ημέρα κι έπειτα άλλαξαν οι μέρες. Ο ρους των ημερών, εννοώ.» Τα αδέλφια συνέχισαν για κάποιο καιρό να πηγαίνουν καθημερινά στο σχολείο «Σταδιακά παρατούσαμε τη μόρφωσή μας» ενώ παράλληλα βρήκαν και δουλειά, η μεν Μπιάνκα σε κομμωτήριο όπου «έλουζε κεφάλια» ενώ ο αδελφός της σε γυμναστήριο όπου «σκούπιζε και σφουγγάριζε πατώματα και καμπινέδες.»  Και στη συνέχεια «Σκοτώναμε τον καιρό μας βλέποντας τηλεόραση. Πρώτα βλέπαμε συνεντεύξεις, έπειτα τα κινούμενα σχέδια και τέλος τις πρωινές εκπομπές με συνεντεύξεις, συζητήσεις και ειδήσεις για τους διάσημους.»  Η ζωή τους κυλούσε μονότονα. «Είτε έκλεινα τα μάτια είτε τα κρατούσα ανοιχτά, ήταν το ίδιο» μέχρι που ανακάλυψαν τις βιντεοταινίες πορνό με τις οποίες γέμιζαν αρκετό από το χρόνο τους.

«Ένα απόγευμα ο αδελφός μου ήρθε μαζί με δύο άντρες. Δεν ήταν φίλοι του, παρότι ο αδελφός μου έτσι ήθελε να πιστεύει. Ο ένας ήταν Μπολονέζος, ο άλλος ήταν Λίβυος ή Μαροκινός. Αλλά έμοιαζαν σαν δίδυμοι. Ίδιο κεφάλι, ίδια μύτη, ίδια μάτια.»

Είχαν γνωριστεί στο γυμναστήριο όπου δούλευαν όλοι μαζί σε κάποια αδιευκρίνιστα πόστα. Αυτοί οι δυο άντρες οι οποίοι σταδιακά μοιράζονται το σπίτι με την Μπιάνκα και τον αδελφό της καθώς φιλοξενούνται στην κρεβατοκάμαρα των γονιών τους, τρώνε στο τραπέζι τους, παρακολουθούν από κοινού τηλεοπτικές εκπομπές δημιουργούν μια αίσθηση εγγύτητας στην ηρωίδα. «Τώρα γνωρίζω ότι η εγγύτητα δεν υπάρχει. Πάντοτε κάποιος έχει τα μάτια του κλειστά. Εσύ βλέπεις όταν ο άλλος δεν βλέπει. Ο άλλος βλέπει όταν δεν βλέπεις εσύ.» Η Μπιάνκα παρόλη την κατάσταση που επικρατεί στο σπίτι νιώθει «η πρύτανις όλων.» Οι δυο άντρες αφού έφυγαν για ένα μικρό χρονικό διάστημα επανήλθαν τόσο στο σπίτι όσο και στο δωμάτιο και τη ζωή της Μπιάνκα. «..ενώ ήμουν στο κρεβάτι μου, όπως έλεγα, με σβηστό το φως και τα μάτια μου ανοιχτά, χωρίς ελπίδα να με πάρει ο ύπνος, ένας από τους δύο μπήκε στο δωμάτιο και μου έκανε έρωτα. Νομίζω ότι ήταν ο Μπολονέζος.» Αυτές οι νυχτερινές συνευρέσεις συνεχίζονται για καιρό με εναλλαγή των δύο φίλων στη θέση του ερωτικού συντρόφου της Μπιάνκα ενώ αραιώνουν μετά από την εμφάνιση σημαδιών κόπωσης στο πρόσωπό της. «Τι περίμενα εγώ; Εκείνη την εποχή πρέπει να ήμουν λίγο τρελή, γιατί περίμενα δάκρυα. Αυτό περίμενα. Όμως δεν υπήρξε μήτε ένα δάκρυ. Χτυπούσαν ην πόρτα μου, κάμποσες φορές, κάθε βράδυ, όμως κανένας απ’ αυτούς δεν έκλαψε.»

Η ζωή συνεχίζεται κανονικά με τους δύο φίλους να ενσωματώνονται αισθητά στη ζωή των δύο αδελφών κάνοντας τις δουλειές του σπιτιού: μαγειρική, πλύσιμο, Όταν ο αδελφός της χάνει τη δουλειά του στο γυμναστήριο και τα οικονομικά προβλήματά τους γίνονται ακόμη σοβαρότερα, η Μπιάνκα χάνει τον ύπνο της.

«Δεν μου άρεσε η ζωή μου. Οι νύχτες εξακολουθούσαν να είναι φωτεινές και διάφανες, όμως εγώ έπαυα να είμαι ένα ορφανό κορίτσι και εισχωρούσα σιγά σιγά σ’ ένα έδαφος ακόμα πιο επισφαλές, όπου δε θ’ αργούσα να γίνω εγκληματίας.»

Μέσα σ’ αυτό το γκρίζο και βαρύ κλίμα που επικρατεί στο σπίτι της Μπιάνκα, ο αδελφός της και οι δύο φίλοι του προτείνουν ένα σχέδιο το οποίο είχαν επεξεργαστεί από κοινού και το οποίο με ελάχιστες θυσίες και μπόλικη πονηριά θα τους εξασφάλιζε μια νέα ζωή. Το σχέδιο απέβλεπε στο χρηματοκιβώτιο του Μασίστα που θα εντόπιζε η Μπιάνκα, η οποία ως «δόλωμα» (εξαιρετικά εφευρετικός ο Μπολάνιο όταν βάζει την Μπιάνκα να δίνει αυτή ακριβώς την απάντηση σε ερώτηση κουίζ αν ήταν ψάρι τι θα ήθελε να ήταν) θα έμπαινε στο σπίτι του καθώς αυτός έψαχνε ερωτική σύντροφο επί πληρωμή και θα τον επισκεπτόταν δύο φορές την εβδομάδα. Ο Μασίστας, ο οποίος αν και σε παρακμή σήμερα, είχε παίξει τον ομώνυμο ρόλο σε κάποιες ταινίες που είχαν μεγάλη επιτυχία τόσο στην Ιταλία όσο και στον υπόλοιπο κόσμο, αφού προηγουμένως είχε στεφθεί παγκόσμιος πρωταθλητής -Μίστερ Κόσμος- στο μπόντυ μπήλντινγκ δύο φορές στη δεκαετία του ’60. Με βάση το σχέδιο, αφού η Μπιάνκα θα εντόπιζε το χρηματοκιβώτιο στο οποίο τοποθετούσε τα χρήματά του, στη συνέχεια θα έβαζαν στο χέρι τα χρήματα του Μασίστα ο οποίος όπως αποκαλύφθηκε από την πρώτη κιόλας επίσκεψη στο σπίτι του ήταν τυφλός. «Ήταν ψηλός και χοντρός. Αλλά στην πραγματικότητα δεν ήταν αυτός ο Μασίστας. Ήταν μεγαλόσωμος, ναι, ψηλός και φαρδύς. Επίσης ήταν χοντρός.» Για την Μπιάνκα η σχέση αυτή περνά από διάφορα στάδια καθώς ο Μασίστας θα μετατραπεί από πιθανό θύμα τους σε θύτης της ίδιας, των συναισθημάτων και ίσως της ύπαρξής της. Παρόλα αυτά η ίδια νιώθει ότι «το πεπρωμένο μου για πρώτη φορά ήταν απολύτως δικό μου.» Η ηρωίδα του Μπολάνιο μέσα από σκοτεινά και περίεργα μονοπάτια θα αντιμετωπίσει ποικίλα συναισθήματα, ερωτήματα, διλήμματα και θα δει τον εαυτό της σε ρόλους και καταστάσεις που δε φανταζόταν. Παρόλα τα στάδια που θα περάσει η ίδια και η σχέση τους, η Μπιάνκα διατηρεί τα ηνία των εξελίξεων και την πιο δύσκολη στιγμή «Την νύχτα εκείνη, έπειτα από πολύ καιρό, η νύχτα ήταν αληθινή νύχτα, σκοτεινή και εύθραυστη και αυλακωμένη από φοβίες» με γενναιότητα και καθαρό μυαλό θα πάρει εκείνες τις αποφάσεις που θα οδηγήσουν την ίδια μακριά από την παρούσα κατάσταση και σε ένα μέλλον που ο συγγραφέας αφήνει σχετικά ανοιχτό

«…ότι έξω μαινόταν η καταιγίδα, μια καταιγίδα που δεν εντοπιζόταν πάνω από τον ουρανό της Ρώμης αλλά μέσα στη νύχτα της Ευρώπης ή στο χώρο ανάμεσα σε πλανήτη και πλανήτη, ένας κυκλώνας αθόρυβος και χωρίς μάτι, που ερχόταν από ένα άλλο κόσμο, έναν κόσμο τον οποίο ούτε καν οι δορυφόροι που γυρίζουν γύρω από τη Γη δεν μπορούν να τον συλλάβουν, και όπου υπήρχε ένα κενό που ήταν το δικό μου κενό, μια σκιά που ήταν η δική μου σκιά.-»

Το «Λούμπεν μυθιστορηματάκι» σε αντίθεση με τον τίτλο του είναι ένα μεγάλο βιβλίο.

Ο συγγραφέας με εξαιρετική μαεστρία στις λιγοστές σελίδες του βιβλίου πλάθει αριστουργηματικούς και πλήρεις χαρακτήρες όχι μόνο για τους κεντρικούς ήρωες, την Μπιάνκα και το Μασίστα αλλά και για τον αδελφό, τον Μπολονέζο και το Λίβυο ή Μαροκινό. Τα δύο αδέλφια καταφέρουν να ωριμάσουν και να μεταμορφωθούν μέσα από τις δυσκολίες που έφερε στη ζωή τους ο ξαφνικός χαμός των γονιών τους και το φόβο και τη μοναξιά που αυτός συνεπάγεται στη σημαντική εποχή της εφηβείας όπου παράλληλα με τα θέματα ταυτότητας και προσωπικότητας υπεισέρχονται και τα ερωτήματα για τη σεξουαλικότητα, την αγάπη, τις σχέσεις. Αν και αντιμετωπίζουν σε όλη την έκταση του βιβλίου δύσκολες και επίπονες καταστάσεις ο συγγραφέας δεν καταφεύγει σε συναισθηματισμούς και εύκολα τρικ για να κερδίσει τον αναγνώστη αλλά μέσα από μια λιτή σχεδόν ψυχρή ματιά και με πρωτοπρόσωπη διήγηση της Μπιάνκα, καταφέρνει να δημιουργήσει ένα κόσμο καθαρό και απειλητικό όπου κάθε αναγνώστης διευκολύνεται να ταυτιστεί με κάποιον από τους ήρωες.

Το βιβλίο κυκλοφόρησε την άνοιξη του 2018 σε εξαιρετική μετάφραση του πάντα αξιόπιστου Κρίτωνα Ηλιόπουλου από τις εκδόσεις Άγρα.

Εκδόσεις : ΑΓΡΑ