Η «Βροχή» του Σώμερσετ Μωμ,  είναι μια νουβέλα για την αρχετυπική σύγκρουση ανάμεσα στη σάρκα και το πνεύμα, παρουσιασμένη μέσα από την περιφρόνηση ενός ιεραπόστολου για μια πόρνη. Η ιστορία που έχει μεταφερθεί στον κινηματογράφο πολλές φορές, διακρίνεται για την ενδιαφέρουσα πλοκή, την αριστοτεχνική δραματικότητα και τα πολλαπλά βαθύτερα επίπεδα νοήματος. Στόχος του συγγραφέα φαίνεται να είναι και η προβολή της υποκρισίας του καθωσπρεπισμού και την ιεραποστολικής ηθικής, πίσω από την οποία κρύβονται η έλλειψη σεβασμού, ο ρατσισμός και η υπεροψία.

Τον Δεκέμβριο του 1916 ο Μωμ με τον γραμματέα του ταξίδεψαν στον Ειρηνικό με το πλοίο Sonoma. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού επισκέφθηκαν το Πάγκο-Πάγκο, την πρωτεύουσα της Αμερικανικής Σαμόα, όπου και αναγκάστηκαν να παραμείνουν λόγω κάποιας υποψίας για χολέρα. Ο Μωμ κατά τη διάρκεια της παραμονής τους εκεί, άρχισε να παρατηρεί τους υπόλοιπους ταξιδιώτες για τους οποίους κράτησε σύντομες σημειώσεις και από αυτές έκτισε τη νουβέλα του «Βροχή». Τις σημειώσεις αυτές δημοσίευσε αργότερα στο βιβλίο του «το Σημειωματάριο ενός συγγραφέα». Χαρακτηριστικό είναι ότι δεν μπήκε καν στον κόπο να αλλάξει τα ονόματα των ηρώων, κάτι που προκάλεσε αρκετές αντιδράσεις αργότερα.

Το βιβλίο «Βροχή» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΑΓΡΑ, σε καταπληκτική μετάφραση της Παλμύρας Ισμυρίδου.

Μια ομάδα ταξιδιωτών βρίσκεται εγκλωβισμένη σε ένα νησί στη Σαμόα. Το πλοίο που προοριζόταν να τους πάει στον προορισμό τους έχει τεθεί σε καραντίνα λόγω ιλαράς – ασθένεια συχνά θανατηφόρα για τους Μελανήσιους εκείνη την εποχή. Μεταξύ των ταξιδιωτών υπάρχουν δύο ζευγάρια, οι Μακφαίηλ και οι Ντέηβιντσον, που έχουν έρθει κάπως κοντά κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους. Όμως, η οικειότητα που έχει προκύψει μεταξύ τους – όπως επισημαίνει εγκαίρως ο Μωμ – οφείλεται περισσότερο στην εγγύτητα παρά στην ομοιότητα στα γούστα. Πράγματι, κανένας δεν μπορεί να διαφέρει περισσότερο από τον Μακφαίηλ και τον Ντέηβιντσον. Ο Μακφαίηλ είναι ένας ανοιχτόμυαλος γιατρός ευαίσθητος στις ιδιαιτερότητες και τις αδυναμίες των άλλων, ενώ ο Ντέηβιντσον είναι ένας φανατικός, απόλυτος στις απόψεις του, ιεραπόστολος που δεν μπορεί να κρύψει την περιφρόνησή του για τις αδυναμίες και τις αμαρτίες των άλλων ανθρώπων. Ο Ντέηβιντσον έχει εμμονή με την καταπολέμηση της αμαρτίας και έχει τάξει τη ζωή του στο να σώζει τους αμαρτωλούς, ανεξάρτητα από το κόστος.

Στο ίδιο πανδοχείο που έχουν καταλύσει οι Μακφαίηλ και οι Ντέηβιντσον μένει και  μια πόρνη που ονομάζεται Σέηντι Τόμσον. Νέα και, με ένα χονδροειδή τρόπο, όμορφη, αλλά αναμενόμενα ακατάλληλη και ανήθικη, σύντομα προκαλεί την οργή του Ντέηβιντσον. Αρχικά, υπερασπίζεται περήφανα τον εαυτό της και προκαλεί το ‘δικαίωμα’ του Ντέηβιντσον να εισβάλει στη ζωή της. Αλλά όταν ο Ντέηβιντσον χρησιμοποιεί τις πολιτικές σχέσεις του για να της δείξει πόσο ικανός είναι να την τιμωρήσει για την ανυπακοή της, εκείνη παραιτείται από την προσπάθεια και συμμορφώνεται με τις προσπάθειές του να την αποτραβήξει από την αμαρτωλή ζωή της. Το παράξενο όμως είναι ότι παρά την αλλαγή της συμπεριφοράς της και τον ‘πνευματικό δεσμό’ που έχει αναπτυχθεί μεταξύ της και του κ. Ντέηβιντσον, ο τελευταίος εξακολουθεί να επιμένει να της επιβληθεί η τιμωρία που πιστεύει ότι της αξίζει: η αποστολή της πίσω στο Σαν Φρανσίσκο όπου διατρέχει τον κίνδυνο να συλληφθεί. Γι’ αυτόν μια τέτοια τιμωρία είναι ο απαραίτητος καθαρμός για τη σωτηρία της και είναι αυτή του η επιμονή που θα οδηγήσει σε απρόβλεπτες συνέπειες.

Κατά τη διάρκεια όλης της ιστορίας η βροχή είναι συνεχώς παρούσα. Είναι μια μεταφορά που ο Μωμ χρησιμοποιεί σε πολλαπλά επίπεδα. Η βροχή είναι σύμβολο θυμού, μετάνοιας και τιμωρίας. Είναι τόσο η έκφραση της υποκρισίας και της κακής προσωπικότητας του ιεραπόστολου όσο και η αναπόφευκτη μοίρα, από την οποία δεν υπάρχει διαφυγή. Όταν ο Ντέηβιντσον προσεύχεται για τη σωτηρία της Σέηντι η βροχή πέφτει με όλη της την ένταση, ενώ όταν ο Μακφαίηλ μεσολαβεί για εκείνη, η βροχή κοπάζει. Η βροχή, σαν πρωτόγονη δύναμη της φύσης, από τη μία πλευρά, δίνει ζωή και από την άλλη, θάνατο. Η φύση είναι τελικά ο μεσολαβητής για την τελική ηθική αποτίμηση.

σελ. 83

Ο ιεραπόστολος προσευχόταν με ακατάβλητη ευφράδεια. Τον είχε καταλάβει έντονη συγκίνηση και όσο μιλούσε, δάκρυα κυλούσαν στα μάγουλά του. Έξω έβρεχε, έβρεχε αδιάκοπα, ανελέητα, με μια άγρια μοχθηρία, πολύ κοντινή στα ανθρώπινα πράγματα». 

 

σελ. 19-20

Τούτη η περιβολή είναι εξαιρετικά ανάρμοστη» σχολίασε η κυρία Ντέηβιντσον. «Ο κύριος Ντέηβιντσον πιστεύει πως θα έπρεπε να απαγορευτεί δια νόμου. Πώς είναι δυνατόν να περιμένεις οι άνθρωποι να είναι ενάρετοι, όταν φορούν μονάχα ένα κομμάτι κόκκινο ύφασμα γύρω από τα λαγόνια;»   …………… «Στα δικά μας νησιά», συνέχισε η κυρία Ντέηβιντσον με τη διαπεραστική φωνή της, «έχουμε εξαλείψει, ως επί το πλείστον, το λάβα-λάβα. Το φορούν ακόμα μόνο μια δράκα γέροντες, κανείς άλλος. Όλες οι γυναίκες έχουν υιοθετήσει τη μακριά φορεσιά και οι άντρες φορούν παντελόνι και φανέλα. Στις αρχές της παραμονής μας, ο κύριος Ντέηβιντσον είχε σημειώσει σε μια αναφορά του : ‘Ο πλήρης εκχριστιανισμός των κατοίκων των νησιών θα επιτευχθεί μόνο όταν όλοι οι άρρενες άνω των δέκα ετών υποχρεωθούν να φορέσουν παντελόνι’». 

Εκδόσεις : ΑΓΡΑ

Κράτα το