Το βιβλίο «Νύχτες κάτω από την πέτρινη γέφυρα» του Λέο Περούτς είναι ένα σύνολο μικρών ιστοριών – που ανέτως θα διαβαζόντουσαν και ξέχωρα η μία από την άλλη – οι οποίες αφηγούνται, μέσα από την οπτική διαφορετικών ατόμων, την ιστορία ενός μεγάλου έρωτα, με φόντο την Πράγα του τέλους του 16^ου αιώνα.

Από τα τέλη του 16^ου αιώνα μέχρι τα μέσα του 17^ου, με τις θρησκευτικές διαμάχες μεταξύ καθολικών και προτεσταντών να κλιμακώνονται στις περιοχές της Δυτικής Ευρώπης, η Βοημία, υπό την ηγεσία του Ροδόλφου Β’, έγινε το κέντρο αυτών των αντιπαραθέσεων που κατέληξαν στον Τριακονταετή Πόλεμο. Η κληρονομιά του Ροδόλφου Β’ έχει παραδοσιακά συνδεθεί με τρεις ιδιότητές του: ως ατελέσφορος κυβερνήτης, του οποίου τα λάθη οδήγησαν άμεσα στον Τριακονταετή Πόλεμο, ως ένας μεγάλος και ισχυρός προστάτης της τέχνης του μανιερισμού των βορείων και, ως λάτρης των απόκρυφων τεχνών και της μάθησης που βοήθησε την άνθιση της Επιστημονικής επανάστασης.(πηγή : Wikipedia)

Ροδόλφος Β’

Η Γέφυρα της Πράγας

Διάφορα περιστατικά της αυλής του αυτοκράτορα –που έρχονται να ενισχύσουν την παραπάνω θεωρία – , η μαγική ατμόσφαιρα του εβραϊκού γκέτο, ο θόρυβος και η κίνηση στα στενά σοκάκια, τα φτωχόσπιτα και τα αρχοντικά της Πράγας, οι τέχνες, οι επιστήμες, ο Θεός και οι δαίμονες, συναντώνται για να συνθέσουν ένα μοναδικό μυθιστόρημα. Ένα μυθιστόρημα που πλέκει αριστοτεχνικά ιστορικά γεγονότα και πρόσωπα με φανταστικά και υπερφυσικά μυστήρια, όνειρα, μαγεία και θρύλους. Μέσα από εκπληκτικές εικόνες και δραματικούς διαλόγους ο Περούτς γράφει για τον έρωτα του Ροδόλφου Β’ για μια Εβραιοπούλα, την Εσθήρ, τη σύζυγο του πάμπλουτου Μορδεχάι Μάισελ. Ο ερωτοχτυπημένος αυτοκράτορας ζητάει τη βοήθεια του μεγάλου ραβίνου για να πάρει την απάντηση ότι «η Εσθήρ είναι γυναίκα Εβραίου και δεν θα γίνει αγαπημένη άλλου άνδρα». Ο μόνος τρόπος που βρίσκει ο μεγάλος ραβίνος για να γλυτώσει τους Εβραίους από την οργή του αυτοκράτορα είναι να χρησιμοποιήσει τις υπερφυσικές του δυνάμεις.

«Τότε ο μεγάλος ραβίνος έφυγε. Πήγε στην όχθη του Μολδάβα, και κάτω από την πέτρινη γέφυρα, μακριά από το βλέμμα των ανθρώπων, φύτεψε μια τριανταφυλλιά και ένα δενδρολίβανο. Κατόπιν έσκυψε πάνω τους και είπε μια φράση μαγική. Ένα ρόδο άνθησε τότε στην τριανταφυλλιά. Ο ανθός του δενδρολίβανου σκαρφάλωσε, το έφθασε και το αγκάλιασε. Και κάθε νύχτα η ψυχή του αυτοκράτορα πετούσε και πήγαινε να φωλιάσει στο κόκκινο ρόδο, και η ψυχή της Εβραίας στον ανθό του δενδρολίβανου.» σελ.268

Σαν συνέπεια αυτής της μαγικής παραβίασης, η πανούκλα απλώνεται στην Εβραιούπολη και αργότερα ο πόλεμος θερίζει την αυτοκρατορία, αφήνοντας πίσω τους αναρίθμητα θύματα ενός αναπόφευκτου πεπρωμένου.

«Ο μεγάλος ραβίνος, που σε σκοτεινές νύχτες είχε διαβεί τους τριάντα δύο απόκρυφους δρόμους της Σοφίας και μαγικά μεταμορφωμένος είχε περάσει τις εφτά πύλες της Γνώσεως, ο μεγάλος αυτός ραβίνος κατανόησε το θεϊκό σημάδι. Ήξερα πια ότι στα δρομάκια της Εβραιούπολης κρυβόταν κάποιος αμαρτωλός, που αμάρτανε συνεχώς, μέρα και νύχτα. Εξαιτίας του είχε πέσει το θανατικό στην πόλη, εξαιτίας του δεν έβρισκαν ανάπαυση οι ψυχές των παιδιών.»

Η, κάποιες φορές ανομοιογενής, αφηγηματική τεχνική του Περούτς, στολισμένη με χαριτωμένες λαϊκές πινελιές, κάνει το παράδοξο των ιστοριών να εκφράζεται με φυσικότητα. Ο συγγραφέας αναβιώνει φιγούρες φτωχών μουσικών που περιπλανώνται στα νεκροταφεία για να βρουν κέρματα, υπηρετών που προκαλούν τα αφεντικά τους να τους χτυπήσουν για να εισπράξουν κάποια αποζημίωση, αστρολόγους, τυχοδιώκτες, αλχημιστές και αυλικούς που λυμαίνονται τη χώρα. Ο Μορδεχάι Μάισελ που χρηματοδοτεί τον αυτοκράτορα, ο Κέπλερ που ζει σε απελπιστική φτώχεια, ο Βάλντσταϊν που συμβουλεύεται τους αστρολόγους, ο Μεγάλος Ραβίνος που επικοινωνεί με τους αγγέλους, είναι κάποια από τα ιστορικά πρόσωπα που χρησιμοποιεί ο Περούτς σ’ αυτές τις αλληλένδετες μικρές ιστορίες του.

Ο μύθος και η δεισιδαιμονία, το παράδοξο και η μοίρα, αναμιγνύονται ελεύθερα για να συνδέσουν τις μοίρες των ανθρώπων με τη μοίρα της πόλης σ’ ένα βιβλίο που διαβάζεται με μια ανάσα.

Το βιβλίο «Νύχτες κάτω από την πέτρινη γέφυρα» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ σε μετάφραση Ιάκωβου Κοπερτί. Πολύ κατατοπιστικό και το επίμετρο της Μπρίτα Έκερτ για την υποδοχή που επιφύλαξε η λογοτεχνική κριτική και η πανεπιστημιακή έρευνα από το 1945 και μετά, στο έργο.

Εκδόσεις  ΠΟΛΙΣ