Πριν από χρόνια είχα δει στον κινηματογράφο μια ταινία με την Γκουίνεθ Πάλτροου και τον Τζων Χάννα με τον τίτλο «Sliding Doors» που κυκλοφόρησε στην Ελλάδα σαν «Απρόσμενος Έρωτας». Η ταινία δεν έγινε μεγάλη επιτυχία και μάλλον οι περισσότεροι από όσους την είδαν την έχουν ξεχάσει. Αντίθετα εγώ την επαναφέρω συχνά στο μυαλό μου και αρκετές φορές προβληματίζομαι με το θέμα της.

Να σας πω δύο κουβέντες για την υπόθεση;

Στο Λονδίνο μια κοπέλα απολύεται από τη δουλειά της και ενώ επιστρέφει στο σπίτι της χάνει την τελευταία στιγμή το τρένο. Στη συνέχεια παρουσιάζεται η ίδια ιστορία σε άλλη έκδοση δηλ. η κοπέλα προλαβαίνει το τρένο. Η ταινία συνεχίζεται με τις δύο παράλληλες ζωές της πρωταγωνίστριας. Στη μία, γυρίζει στο σπίτι με το επόμενο τρένο, μένει με τον σύντροφό της και συνεχίζει τη ζωή της. Στην άλλη, φτάνει στο σπίτι νωρίς και βρίσκει τον φίλο της να την απατά, τον χωρίζει και γνωρίζει κάποιον άλλο. Ρίξτε μια ματιά εδώ .

Αυτό που με είχε εντυπωσιάσει είναι ότι μια μικρή στιγμή, μια λεπτομέρεια φαινομενικά ασήμαντη μπορεί να γυρίσει τη ροή των γεγονότων και να γραφτεί μια τελείως διαφορετική ιστορία.

Στο εκπληκτικό μυθιστόρημα «Ζωή μετά τη ζωή», η συγγραφέας Kate Atkinson ασχολείται με ένα ανάλογο ερώτημα :

‘Τι θα γινόταν αν είχες τη δυνατότητα να ζεις τη ζωή σου ξανά και ξανά μέχρι να μην έχεις κανένα λόγο για να μετανιώνεις; Μέχρι να καταφέρεις να τα κάνεις όλα σωστά;’

‘Τι θα γινόταν αν υπήρχε η δυνατότητα για μια δεύτερη και μια τρίτη και μια τέταρτη ζωή; Θα κατάφερνες να σώσεις την ανθρωπότητα από το αναπόφευκτο πεπρωμένο της; Ή δεν θα έμπαινες καν στον κόπο;’

Η Atkinson έχει κτίσει ένα εκτεταμένο, πολυδιάστατο και εξαιρετικά εφευρετικό μυθιστόρημα για την ζωή της βασικής της ηρωίδας και των ανθρώπων που την περιβάλλουν, εστιάζοντας στις έννοιες ‘μετενσάρκωση’, ‘πεπρωμένο’ και deja vu, καθώς και στον αντίκτυπο που έχουν οι πόλεμοι και οι θάνατοι στις οικογένειες και ιδιαίτερα στις γυναίκες.

Η Ούρσουλα Τοντ γεννιέται μια νύκτα του Φεβρουαρίου του 1910, πεθαίνει και ξαναγεννιέται ξανά και ξανά, ζώντας τη ζωή της με εκπληκτικά διαφορετικούς τρόπους μέσα από τα πιο ταραχώδη γεγονότα του 20ού αιώνα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα χρόνια μέχρι την ενηλικίωσή της που σημαδεύονται από τον Μεγάλο Πόλεμο και την επακόλουθη επιδημία της γρίπης αλλά και αργότερα από τη φρίκη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στο Λονδίνο. Έχει διάφορες σχέσεις στις διάφορες ζωές της, αλλά οι περισσότερες από αυτές δεν είναι ιδιαίτερα ρομαντικές – ένας άσχημος γάμος, μια σχέση απιστίας, ένας άλλος γάμος με ένα ναζί, μερικές βιαστικές και κλεμμένες συνευρέσεις στην σκιά του πολέμου.

Σε όλο το βιβλίο υπάρχει διάχυτη η αίσθηση ότι η Ούρσουλα προσπαθεί, περνώντας μέσα από τις ενσαρκώσεις της, να διορθώσει τις καταστάσεις γύρω της. Κάθε φορά καταφέρνει να αποφύγει τα γεγονότα που οδήγησαν στο τέλος την προηγούμενη ζωής της. Μερικές φορές προσπαθεί να αλλάξει τις πράξεις των άλλων, όπως όταν προσπάθησε να εμποδίσει την Μπρίτζετ να πάει στο Λονδίνο για να γιορτάσει το τέλος του πολέμου ώστε να μην μεταφέρει στο σπίτι τους την γρίπη.

Η συγγραφέας επιδιώκει να καταδείξει όλες τις διαδρομές που μπορεί να πάρει η ζωή ενός ατόμου, ανάλογα με τις περιστάσεις, χωρίς όμως να παραβλέπει και τις δικές του αποφάσεις, πράξεις ή παραλείψεις καθώς και τα τυχαία γεγονότα πάνω στα οποία κανείς δεν έχει τον έλεγχο. Στην Ούρσουλα, όλα αυτά δημιουργούν ένα πολύπλοκο πλέγμα από εναλλακτικές πραγματικότητες, έτσι ώστε να ζει διαφορετικές ζωές σε παράλληλους κόσμους.

Το ‘Ζωή μετά τη ζωή’ είναι ένα σοβαρό βιβλίο, ζυμωμένο με ιδιόμορφους χαρακτήρες, ιστορικά στοιχεία και έξυπνη αφήγηση με αυτή τη συγκεκριμένη αίσθηση του χιούμορ που χαρακτηρίζει τους Βρεττανούς.

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ σε μετάφραση Μυρσίνης Γκανά.

Εκδόσεις: ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ